Page 75 - Fizik 12 - Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 12 44

1. ÜNİTE > Çembersel Hareket Kazanım 12.1.5.1: Kepler Kanunları’nı açıklar.
b) Galileo Galilei, Ali Kuşçu ve Uluğ Bey’in gök cisimleri ve gök cisimlerinin hareketleri ile ilgili çalışma-
larına yer verilir.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi BİLGİ MİRASI 15 dk.
Amacı Evren modeli üzerine çalışmalar yapmış bilim insanları hakkında bilgi edinebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
Uluğ Bey (1394-1449) "Ziyc-i Gürgani", "Ziyc-i Cedidi Sultan" ya da "Ziyc-i Uluğ Bey" adları ile anı-
lan yıldız kataloğunu hazırlamıştır. Bu eser hazırlanırken yer merkezli evren modeli benimsenerek
tüm gök cisimlerinin yer etrafında döndüğü kabul edilmiştir. Bu yer merkezli evren modeline göre de
takvim oluşturulmuştur.
Ali Kuşçu (1403-1474) Uluğ Bey’in yanında, daha sonra Fatih Sultan Mehmet’in hizmetinde çalışmış-
tır. Onun astronomiye merakının Uluğ Bey ile ilgili olduğu sanılmakla beraber Ali Kuşçu ölünceye
kadar astronomiyi bırakmamıştır. Kadızade-i Rumi de Ali Kuşçu’nun hocasıdır. Ali Kuşçu Ay’ın hare-
keti ve haritası ile ilgili "Risalat Hall El-Aşkar El-Kamer" adlı eseri ile Dünya’yı yuvarlak olarak çizdiği
ve Dünya yüzeyinde Türklerin yaşadığı bölgeleri gösterdiği "Risaletün Fi’l Hey" adlı eserini yazmıştır.
Galileo Galilei (Galileo Galile) (1564-1642) matematik ve felsefeyle de uğraşmış, çok genç yaşlarda
deneyler yapmış, üstün teleskoplar yaparak uzay ile ilgili detaylı gözlemler gerçekleştirmiştir. Galilei,
yer merkezli evren modelini değil, kendinden önce yaşamış Kopernik’in ileri sürdüğü Güneş merkez-
li evren kuramını benimsemiştir. Eserleri "Yıldız Habercileri" ve "Kopernik Teo risi"dir.

1 Uluğ Bey’in benimsediği yer merkezli evren modelinin günümüzde geçerliliği hakkında düşüncele-
riniz nelerdir?

2 Sizce bilimde kabullenmelerin ve bilim insanlarının yazılı eserler bırakmalarının bilime ne gibi kat-
kıları olmuştur?

3 Uluğ Bey, Ali Kuşçu ve Galileo Galilei’nin yaşadığı dönemlere baktığınızda astronomide hangi dü-
şünceler değişime uğramıştır?

4 Sizce yer merkezli modelden Güneş merkezli evren modeline geçişin sosyal hayata etkileri ne olabilir?

5 Günümüzde yer merkezli evren modeli kullanılmış olsaydı günlük hayatınızı düzenlemede bu mo-
deli nasıl kullanırdınız?

73
Hazırlayan: Biran KAYA