Page 100 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 47

3. ÜNİTE > Organik Bileşikler
Kazanım 12.3.3.1: Alkolleri sınıflandırarak adlarını, formüllerini, özelliklerini ve kullanım alanlarını açıklar.
c. Alkollerin hidroksil sayısına ve alfa karbonundaki alkil sayısına göre sınıflandırılması sağlanır.
e. Etanolün sağlık alanında kullanımına vurgu yapar.
Genel Beceriler: Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi DEZENFEKTAN YAPALIM 40 dk.
Amacı Alkollerin kullanım alanlarını ayırt edebilme. Grup
Gerekli Malzemeler Gerekli Malzemeler: %99’luk izopropil alkol ya da %96'lık etil alkol çözeltisi, %3’lük hidrojen peroksit,
gliserin, saf su, lavanta yağı, 500 mL’lik pet şişe ( 3 adet), sprey ya da pompa başlıklı şişe (3 adet), 250
mL’lik beherglas ( 3 adet), spatül, huni ( 3 adet)

Ellerimizi düzenli olarak sabunla yıkamak, hastalık yapı-
cı mikroorganizmaların ve virüslerin zararlı etkilerinden
korunmak için alabileceğimiz en etkili yöntemlerden bi-
ridir. Ama her zaman ellerimizi yıkama imkânına sahip
olamayabiliriz. Bu durumda imdadımıza dezenfektanlar
yetişir. Dezenfektanların içinde bulunan alkol bileşikle-
ri yapılarında bulunan hidrofil uç sayesinde suda çözü-
nürler, hidrofob uç sayesinde yağları çözebilirler. El de-
zenfektanlarının içeriğinde izopropil alkol veya etil alkol
bulunur. Alkol hücre zarlarının ve genetik materyali ko-
ruyan kılıfların yapısındaki yağ molekülleri ile etkileşti-
ğinde, bu moleküllere bağlanarak parçalanmalarına neden olur. Dolayısıyla alkol mikroorganizmalar
ve virüslerin etkinliklerini kaybetmesine yol açar.

Yönerge Aşağıda deneyin yapım aşamaları verilmiştir. Sınıf, üç gruba ayrılır. Her grup bu aşamaları takip
ederek deneyi tamamlar ve soruları cevaplar.

Dikkat: İzopropil alkol ve etil alkol kolay tutuşabilen maddelerdir. Bu nedenle kullanırken dikkatli
olunuz.
• Pet şişenin içine huni yardımı ile 200 mL izopropil alkol, 10 mL hidrojen peroksit çözeltisi, 5 mL
gliserin, 50 mL saf su ve birkaç damla lavanta yağı ekleyiniz.
• Eklenen maddelerin tam olarak karışması için şişenin kapağını kapatarak, şişeyi yavaşça çalkalayınız.
• Elde ettiğiniz karışımı sprey ya da pompa başlıklı şişeye aktarınız.
• Şişeyi 72 saat boyunca serin bir yerde bekletiniz.

1. Deneyde adı geçen alkollerin açık formüllerini yazınız.

2. Deneyde kullanılan alkolleri sınıflandırınız.

101