Page 96 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 45

3.ÜNİTE > Organik Bileşikler
Kazanım 12.3.2.1. Organik bileşikleri fonksiyonel gruplarına göre sınıflandırır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Sınıflandırma Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi MUCİZE BİTKİLER 30 dk.
Amacı Günlük hayatta kullanılan bitkilerdeki moleküllerin içerdiği fonksiyonel grupları açıklayabilme Bireysel

1. Yönerge Günlük hayatta kullanılan bitkilerle ilgili metni okuyunuz.
Bitkilere kokusunu ve aromasını veren moleküllerin çoğu polifonksiyonel moleküllerdir. Polifonksi-
yonel moleküller birden fazla fonksiyonel grup içerirler. Örneğin bir molekül hem alken hem de alkol
özelliği gösterebilir. Aşağıdaki moleküllerin parantez içinde verilen fonksiyonel gruplardan hangilerini
içerdiğini yazınız. (Alken, alkin, fenil, fenol, alkol, eter, aldehit, keton, karboksilik asit, ester)

O Vanilya: Orkide ailesinden tropikal bir bitki türüdür. Meksika ve Madagaskar‘da
çok yetişir. Kokusu özel ve tadı acıdır. Vanilya önceleri tapınaklarda koku vermek
veya kötü ruhları uzak tutmak için kullanılırdı. Sonradan Meksikalılar vanilyayı
içeceklerine tat vermek amacı ile kullanmaya başladılar. Vanilya bitkisinin mey-
veleri 15-20 cm boyunda uzun çubuk şeklindedir. Meyve koparıldıktan sonra
güneşte kurutulur. Kurutulan meyveler koyu kahve renkli kurumuş dal parçası gibi
OCH 3 görünür. Kurutulmuş vanilya çubuklarının aroması çok yoğundur. Bu nedenle toz

OH hâline getirilerek kek ve tatlılarda az miktarda kullanılır.

Karanfil: Anavatanı Endonezya olup, tüm dünya mutfaklarında baharat OH
olarak kullanılır. Karanfil öğütülüp baharat olarak kullanılabileceği gibi
ağızda çiğnemek sureti ile de tüketilebilir. Çiğnendiğinde nefesi taze ve
temiz tutar. İçerdiği "Eugenol" maddesinin etkisi ile CH 3
hafif ve orta şiddette diş ve dişeti ağrılarına karşı lokal H C O
2
uyuşturucu olarak kullanım alanı bulunur. Antibakteri-
yel etkisi vardır.

O
Tarçın: Tarçın ağacı Sri Lanka ve Güney Hindistan’a özgü 10-15 metre uza-
yabilen yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Tarçın ağacının gövdesi kabuk şeklinde
H soyulup kullanılıyor. Tarçının kokusu ve aroması , yapısındaki Sinnamal-
dehid molekülünden geliyor. Tarçın kabuğu toz haline getirilip pastalarda
kurabiyelerde kullanılıyor. Kan şekerini düzenlediği bilinmektedir.

97