Page 124 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 59

4. ÜNİTE > Enerji Kaynakları ve Bilimsel Gelişmeler
Kazanım 12.4.2.1: Alternatif enerji kaynaklarını tanır.
b. Bor mineralinden hidrojen eldesinin ülkemizin kalkınması için önemi vurgulanır.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi, Gözlem Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi YAKIT PİLLİ ARAÇ 20 dk.
Amacı Bor mineralinin ülkemiz ve çevre açısından önemini fark edebilme Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
Alternatif enerji kaynaklarından bir tanesi de
hidrojen enerjisidir. Hidrojen çok etkin ve te-
miz bir yakıttır. Yanması sonucunda oluşan
ürünler, genel olarak sera etkisine, ozon ta-
bakasının incelmesine, asit yağmuru ve çevre
kirliliğine neden olmazlar. Otomobillerde ben-
zin yerine hidrojen kullanılabileceği fikrini ilk
ortaya atan bilim adamı Uluslararası Hidrojen
Enerjisi Teknolojileri Merkezi’ni (ICHET) ku-
ran Prof. Dr. Nejat VEZİROĞLU’dur. Hidrojen gazı doğada element hâlde bulunmaz bileşikleri hâlin-
de bulunur. Hidrojenin en iyi elde edilebildiği bileşiklerden biri de sodyum bor hidrürdür.
Sodyum borhidrür maddesi suyla karıştırılıp sıvı bir yakıt olarak saklanabilir. Söz konusu olayın kim-
yasal reaksiyonu;
NaBH4+ 2H2O → katalizör→ 4H2+ NaBO2 şeklindedir.
Su içerisinde çözünen sodyum bor hidrür (NaBH4), bir karışım olarak depolanmaktadır. Enerji üret-
mek için hidrojen ihtiyacı gerektiğinde bu karışım içine uygulanan katalizör aracılığı ile kimyasal reak-
siyon başlatılmaktadır. Reaksiyon sonucunda gaz halinde serbest kalan hidrojen, yakıt pilinden geçiri-
lerek elektrik enerjisi elde edilir.
2009 yılı sonlarında Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü (BOREN) desteğiyle başlayan sodyum bor hidrür-
lü yakıt pilli araç projesi kapsamında araç üzerine sodyum bor hidrürden hidrojen üreten bir entegre
sistem geliştirildi ve araçtaki yakıt pili beslenerek aracı sürmek için gerekli enerji elde edildi.
Bor madeni ürünlerinden olan bor karbürün en önemli özelliklerinden biri, elmastan sonra ikinci en
yüksek sertliğe sahip malzeme olmasıdır. Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır ve nötron absorlama özelliğine
sahiptir.

1. Yakıt pillerinde sodyum borhidrür kullanılan araba üretiminin; ülkemiz ve çevre kirliliği açısından
önemini açıklayınız.

2. Bor karbürün sahip olduğu özellikler düşünüldüğünde bu bileşik hangi alanda kullanılıyor olabilir?

125