Page 44 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 19

1. ÜNİTE > Kimya ve Elektrik Kazanım 12.1.5.2: Kimyasal maddelerin elektroliz yöntemiyle elde ediliş sürecini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi ELEKTRİK ETKİSİ 40 dk.

Amacı Elektroliz olayı ile kimyasal maddelerin elde ediliş sürecini açıklayabilme Grup
Gerekli Materyaller: 250 mL’lik beher (2 adet), cam U borusu (1 adet), tuz köprüsü için NaCl çözeltisi, çinko plaka (1 adet), bakır plaka (1adet),
1 M bakır(II) sülfat (CuSO ) çözeltisi,1 M çinko sülfat (ZnSO ) çözeltisi , Voltmetre, iletken kablo (2 adet), pamuk, hassas
4 4
terazi, doğru akım güç kaynağı
Yönerge Öğrenciler 3 ya da 5 kişilik gruplara ayrılır. Yapım aşamaları aşağıda verilen deneyi öğrenciler
okuyarak tahminlerimiz bölümündeki soruları grup olarak cevaplandırır. Sonrasında deneyi
yaparlar. Deneyin ardından gözlemlerimiz bölümünde bu soruları tekrar cevaplandırırlar. Ardın-
dan açıklamalarımız bölümünde öğrenciler deneyi yapmadan önceki tahminleri ile deneyi yap-
tıktan sonraki gözlemleri arasındaki uyuşmazlıkları açıklar. Her aşama için gruplardan seçilen
sözcüler deney bulgularını ve elde ettikleri deneyimlerini tüm sınıfa sunar. Farklı görüşler varsa
farklılıkların nedenleri tartışılarak görüş birliğine varılır.

Deneyin yapılışı
1. Aşama
Bakır ve çinko plakalar hassas terazide tartılarak kütleleri kaydedilir.
250 mL’lik beherlerden birisine 80 mL 1M CuSO çözeltisi diğerine 80 mL 1M ZnSO çözeltisi konulur.
4 4
Bakır plaka CuSO çözeltisine, çinko plaka ZnSO çözeltisine daldırılır.
4 4
Çinko ve bakır plakalar iletken kablo ile birbirine bağlanarak dış devre tamamlanır.
Voltmetre İletken kabloya paralel olarak bağlanır.
Cam U borusuna NaCl çözeltisi konularak borunun her iki ucu pamuk ile kapatılır. Ters çevrilerek U
borusunun bir ucu CuSO çözeltisinin diğer ucu ZnSO çözeltisinin bulunduğu behere daldırılır.
4
4
Voltmetrede okunan değer kaydedilir.
2. Aşama
1. aşamada hazırlanılmış olan deney düzeneğindeki bakır plaka doğru akım güç kaynağının (+) ucu-
na çinko plaka (-) ucuna iletken kablolar ile bağlanarak güç kaynağından 1,1 voltluk elektrik enerjisi
uygulanır.
3. Aşama
2. aşamadaki deney düzeneğindeki güç kaynağından 2,0 voltluk elektrik enerjisi uygulanarak 10
dakika beklenilir ve deney sonlandırılır. Bakır ve çinko plakalar çözeltilerden çıkarılıp kurutulduktan
sonra hassas terazide tekrar tartılarak kütleleri kaydedilir.
Tahminlerimiz;
1. aşama için
1. Deneyin ilk aşamasında kaplarda gerçekleşen olay nedir? Açıklayınız.

2. Anot ve katot elektrotları belirleyiniz.

3. Anot, katot yarı tepkimeleri ve net tepkime denklemlerini yazınız.

4. Voltmetrede okunan değer ne olabilir?

2. aşama için
1. Bakır plaka doğru akım güç kaynağının (+) ucuna çinko plaka (-) ucuna niçin bağlanmaktadır?
Açıklayınız.

45