Page 244 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 120

5. ÜNİTE> Tiyatro Kazanım A.3.2: Metnin türünün ortaya çıkışı ve tarihsel dönemle ilişkisini belirler.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Okuma Becerisi

Etkinlik İsmi Türk Tiyatrosunun Kaynakları 25 dk.
Amacı Tiyatro eserinin etkilendiği kaynakları tespit edebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Kanlı Nigâr
I. Perde

Takdim Konuşması
ABDİ — Efendim. Ben az sonra seyredeceğiniz oyunun kişilerinden biriyim. Adım… neyse onu bıra-
kalım. Daha önce size söylemek istediğim başka bir şey var. Ama korkmayın öyle uzun uzun başınızı
ağrıtacak değilim. Biliyor musunuz, Kanlı Nigâr oynuyoruz. Ee, niye Kanlı Nigâr da mesela Şekspir,
Molyer, Pirandello, Breht filan değil… Onlar hep oynandı, oynanıyor. Bu sefer de bizden, hem de
adam akıllı bizden bir şeyler olsun dedik. Baba yadigârı, dededen miras bir şey… İçinde Karagöz ol-
sun, orta oyunu olsun, tuluat olsun dedik. Türü nedir diyeceksiniz yahut diyecekler. (Dudak büker)
dramatik değil, epik, Allah bilir, komik, trajik, yoo hiç biri değil. Ama ille de sonunda bir İK mi olması
lazım, oyun işte… Kanlı Nigâr'ı bu sefer günümüzün bir yazarı kaleme almış. Ama bu oyun bundan
çok seneler evvel ismini bilmediğimiz yazarlar hatta yazmayanlar tarafından yüzlerce defa meydana
getirilmiş. Yazmayanlar diye acayip bir tabir kullandım. Yani kaleme almayıp da ansızın sahne üzerin-
de yahut Karagöz perdesi arkasında söyleyi söyleyiveren o büyük sanatçıları, Hayali Kâtip Salihleri, Kel
Hasanları, Abdileri, Naşitleri, Dümbüllüleri kastettim. Hepsi de nur içinde yatsınlar, onlar yazıp söy-
lemeseydi, bugün de bir Kanlı Nigâr yazılamazdı. Kanlı Nigâr, onların ortak malı, eseri… Bizimki ise
onlardan ilham alınarak meydana getirilmiş hem o hem de değil bir şey... Piyesin yazarı bana işi şöyle
tarif etti. Siz oyuncular dedi, oyunlarda bir çeşit giysiler giyersiniz. Ben bu sefer yüklükte dededen
kalma eski bir samur kürk buldum. Size onu giydireceğim, ama günümüzün modasına ve sizin üstü-
nüze göre kesip biçtim bu eski güzel kürkü, dedi. Biz de giydik. Yakıştı mı diye sordum yazara, dudak
büktü, aynaya hiç bakma, yakıştı mı yakışmadı mı, onu sen ben anlamayız, onu seyirci denen şaşmaz
ayna tayin eder, dedi… Az sonra oyun başlayacak. Gelmiş geçmiş Karagözcülerin, orta oyunu ve tuluat
sanatçılarının yeni çıraklarını seyrettirmeye çalışacağız size. Beğenirseniz, alkışlarsınız. Alkışlarınız
asıl sahiplerine ulaşacaktır. Çünkü hepsini onlar yaptılar, biz mirasa konmuş olacağız. Ve onlara azıcık
benzeyebilirsek ne mutlu bize…
(…)

AGÂH — Abdiiii…
ABDİ — Buyurun Hoca Efendi…

AGÂH — Ne var, ne yok? Mahallede inşallah asayiş berkemal?
ABDİ — Hı…
(…)
AGÂH — Öfff, amma cahilsin be oğlum, aklın hiç erik değil.
ABDİ — Ha…

AGÂH — Aklın erik değil…
ABDİ — Erik değildir şeftalidir.
AGÂH — Ne şeftalisi?

243