Page 294 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 145

6.ÜNİTE> Deneme Kazanım A.4.1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becersi Alan Becerileri: Okuma Becerisi

Etkinlik İsmi Anlamını Arayan Kelimeler 25 dk.
Amacı Metinde geçen anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamını belirleyerek bu kelimeleri cümle içinde kullanabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyup soruları metne göre cevaplandırınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Turizme Karşıyım

Allah'ın talihli kullarından biri olmalıyım. İstanbul'a geldim geleli Sultanahmet ve civarında çalışı-
yorum. İstanbul'un kalbini dinliyorum yani. Dinlemek iyi de son zamanlarda tuzluya oturuyor. Bir
fincan çay beş kâğıda çıktı. Ayrıca ben çayı fincanda değil, ince belli bardakta içmeyi severim. Ney-
miş efendim, turistik tarife imiş. Sultanahmet Köftecisi esasen halkın rağbet ettiği ucuz ve kaliteli bir
yerdi. Biz de epeyce bir zaman devam ettik. Turizm orada da önümüzü kesti. Artık halktan bir ailenin
oturup yediği köfte, piyaz ve irmik helvasından oluşan yemeğin hesabını verirken terlediğini görü-
yorum. Ben evde çalışmayan, yazmayan; bahçelerde, kahvelerde okumaya-yazmaya alışmış (kötü bir
alışkanlık ama ne yapalım olan olmuş bir kere) bir adamım. Ne yani şimdi bahçelere, kahvelere gide-
meyecek miyim? Gidemeyeceğim çünkü oturacak kahve de kalmadı. Eskiden Molla Fenari Camii'nin
karşısında bir Kanaat Lokantası vardı. Küçük bir esnaf lokantası. Çeşidi az, lezzeti yerinde, malzemesi
temiz ve kaliteli, üstelik halkın kesesine uygun bir mekân idi. Gider karnımızı doyurur; bitişiğindeki
Erzurum Kıraathanesi'nde tavşan kanı çaylarımızı içerdik. Şimdi ikisi de yok. Onların yerinde Salta-
nat Otel ve Restoranı yükseliyor. Yaşımız çok genç iken cümbür cemaat Sirkeci'deki Köfteci Fahri'ye
giderdik. Fahri kaldırımdan gelen kabadayı bir adamdı. Köftenin yanında iyi kurufasulye yapardı. Biz
az sayıdaki masaları doldurur, hepimiz fasulye söylerdik. Bir gün dayanamayıp patladı: "… yiyecekse-
niz, bir iki porsiyon da köfte yiyin, yoksa defolun gidin. Sizin yüzünüzden dükkâna müşteri gelmiyor,
köfteler elde kalıyor."
(…)

Anladık turist döviz getiriyormuş. Bu sebeple yeşili seviyor, çimlere basmıyoruz. İyi de gelen dövizi
kapanlar gidip Kanarya adalarında keyif çatıyor, yani bize bir şey damlamıyor (Damlıyor mu, damla-
mıyor mu iktisatçılar bilir. İktisatçıların işine karışılmaz. Onlar şoför gibidir. Kendileriyle araç hareket
hâlinde iken konuşmak yasaktır.)

Bir yer turizme açılıyorsa, turistler için düzenlenir. Rengini, kokusunu, sesini, neşesini, canlılığını,
insanlarıyla birlikte tüm özelliğini kaybeder. Kartpostala döner (örnek: Soğukçeşme Sokağı). İstan-
bul'u turizme açmak isteyenlere sesleniyorum. Bu arada halkı kaybettiğinizi unutmayın. Halkı; yani
mekânın ve zamanın ruhunu.
(…) Mustafa Kutlu, Dem Bu Demdir

1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki kelimelerin anlamlarını, metinde kullanıldıkları cümleleri
göz önünde bulundurarak tahmin ediniz. Tahminlerinizi tabloya yazınız.

Kelimeler Tahmin Ettiğim Anlamı
rağbet
porsiyon
iktisatçı
cümbür cemaat
piyaz
molla

293