Page 381 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

188 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Osman Gazi’nin oğluna ve devlet erkanına Emaneti lâyıkıyla koruyasın. Adalet, ihsan ve riâyetten
oluşan o emanetin sütunlarına kendi himmetinle sahip çıkmayı en gerekli şey bilesin., Can dostlarına
iyilik ve lütuflarda bulunasın. gibi alıcıyı harekete geçiren cümlelerle seslenmesi Osman Gazi’ye mi,
söyleve mi yoksa her ikisine de mi ait bir üslup özelliğidir? Söylevin verildiği dönemi de düşünerek
yorumlayınız.

2. (…)
Ey Osmancık; beğsin. Beğliğini bil, beğliğini unutma.
Ey Osmancık; beğsin. Bundan böyle öfke bize, uysallık sana; güceniklik bize, gönül alma sana;
suçlama bizde; katlanma sende; bundan böyle, yanılgı bize, hoşgörmek sana; aciz bize, yardım
sana; geçimsizlikler, uyuşmazlıklar, anlaşmazlıklar, çatışmalar bize, adalet sana; kötü göz bize,
şom ağız bize, haksız yorum bize, bağışlama sana.
(…)
Tarık Buğra, Osmancık

a) Yukarıdaki metinde yer alan Şeyh Ede Balı’nın Osman Bey’e nasihatleri ile Osman Gazi’nin söy-
levi arasındaki benzer üslup özelliklerini belirtiniz.

b) “Söylevde laytmotif (ana motif, anlamlı tekrar) kullanımı, bir şarkıyı nakaratlarla süslemeye ben-
zer.” savını destekleyen birkaç cümle yazınız.

3. Kime ait olduğu belirtilmeyen bir söylev metninin hatibini metnin üslubundan tahmin edebilir
misiniz? Gerekçeleriyle açıklayınız.

380
Hazırlayan: Pınar HACISALİHOĞLU