Page 131 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 9 64

3.ÜNİTE > Canlılar Dünyası Kazanım 9.3.2.1. Canlıların sınıflandırılmasında kullanılan âlemleri ve bu âlemlerin genel özelliklerini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Sınıflandırma Becerisi, Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi CANLILARIN SINIF ÖZELLİKLERİ 20 dk
Amaçları Omurgalı hayvanların sınıf özelliklerini açıklayabilme Bireysel

1.Yönerge Aşağıdaki bilgileri okuyup tabloyu inceleyiniz.

Yanda verilen tabloda petromyzon HAYVANLAR
(taşemen), köpek balığı, kurbağa, Petromyzon Köpek balığı Kurbağa Kaplumbağa Kaplan
kaplumbağa ve kaplanın sahip olduk- Omurga sütunu x x x x x
ları bazı sınıf özellikleri işaretlenmiş- Eklemli çene - x x x x
tir. Bu canlılar, sınıf özellikleri dikkate KARAKTERLER Dört üye - - x x x
alınarak hiyerarşik bir biçimde grup- Amniyon kesesi - - - x x
landırılabilir. Kıl - - - - x

Canlıların hepsi omurga sütununa sa- Omurga sütunu
hip olduğundan omurga sütunu ilk sı-
rada ele alınmıştır. Petromyzon hariç Eklemli çene
diğerleri eklemli çeneye sahiptir ve bu,
onların ortak özelliğidir. Son basamak- Dört üye
lara gelindiğinde amniyon kesesine sa- Amniyon kesesi
hip olmak iki canlı için ortaktır. Ancak
bunlardan sadece kaplan, kıl yapısına Kıl
sahiptir. Bu tablodan yararlanarak yan-
daki gibi gruplandırma yapılabilir. Kaplan Kaplumbağa Kurbağa Köpek balığı Petromyzon

Reece, J., & Urry, L., Campbell Biyoloji, s. 543 “Düzenlenmiştir.”

2.Yönerge Aşağıda özellikleri verilen canlıların sahip olduğu karakterleri kullanarak karakterler tablosunu dol-
durunuz. Tablodaki karakterler sütununu sizler belirleyeceksiniz.

Vatoz: Kıkırdak bir iskelete sahiptir. Yüzme keseleri ve akciğerleri yoktur. Yassı bir vücuda sahip olup
geniş kanata benzeyen göğüs yüzgeçlerine sahiptir. Dişleri bulunur. Solungaç kapakçıkları yoktur. İç döl-
lenme görülür. Kanlarında diğer canlılara göre daha fazla üre bulunur. İki gözlü kalpleri vardır. Kış uy-
kusuna yatmaz. Yavru bakımı yoktur. Solungaç solunumu yapar.
Orkinos: Kemikten iç iskelete sahiptir. Solungaç solunumu yapar. Solungaçları üzerinde solungaç ka-
pakları vardır. Yüzme keseleri sayesinde yoğunluklarını ayarlayabilir. Dişleri vardır. Derisi, yassı pullarla
örtülüdür. Dış döllenme görülür. İki gözlü kalpleri vardır. Soğuk kanlı bir canlıdır.

Semender: Kemikten iç iskelete sahiptir. Embriyo dönemlerini suda; ergin dönemlerini karada geçirir.
Dış döllenme görülür. Dört üyeye sahiptir. Dişleri vardır. Baş ve gövde belirgin biçimde ayırt edilebilir.
Vücudu nemlidir. Üç gözlü kalbe sahiptir. Soğukkanlı bir canlıdır. Yavru bakımı yoktur.
Timsah: Vücudu keratin pullarla kaplıdır. Kemikten iç iskelete sahiptir. Yumurtalarında amniyon
kesesi bulunur. Dört üyeye ve büyük bir kuyruğa sahiptir. İç döllenme dış gelişme görülür. Kalpleri dört
gözlüdür. Yavru bakımı vardır. Soğukkanlıdır. Akciğer solunumu yapar. Su altında nefesini uzun süre
tutabilir. Sıcak bölgelerde yaşar. Kuvvetli bir çeneye ve keskin dişlere sahiptir. Diyaframı yoktur.

Şahin: Dört üyelidir ancak ön üyeler kanat şeklinde gelişmiştir. Kemikten iç iskelete sahiptir. Vücutları
tüylerle kaplıdır. Sıcakkanlıdır. İç döllenme dış gelişme görülür. Yumurtalarında amniyon kesesi bulu-
nur. Yumurtaları sıcak tutmak için kuluçkaya yatar. İdrar kesesi yoktur. Akciğer solunumu yapar. Kalbi
dört gözlüdür. Yavrularını besler ve eğitir. Dişleri yoktur.

129