Page 132 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

64 BİYOLOJİ 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Kanguru: Sahip oldukları meme bezleri sayesinde yavrularını sütle beslerler. Kalpleri dört gözlüdür.
Kemikten iç iskelete sahiptirler. Vücudu kaplayan kıllar vücut ısısının korunmasına yardım eder. Dört
üyelidirler. Amniyon kesesine sahiptirler. İç döllenme görülür. Yavrularını doğururlar. Yavrular gelişi-
mini annelerinin kesesinde tamamlar. Kaslı diyaframı sayesinde akciğerlerini havalandırması kolaylaşır.
Yavrularına bakarlar, onları besler, büyütür ve eğitirler.

Yönerge Aşağıda bazı mikroorganizmalarla ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.
KARAKTERLER Vatoz Orkinos Semender Timsah Şahin Kanguru
Omurga sütunu X X X X X X Madenlerin çıkarılıp işlenmesinde mikroorganizmaların kullanıldığını hiç duymuş muydunuz? Mik-
roorganizmaların madencilikte kullanılmasının 30 yıllık bir mazisi var. Bazı mikroorganizmalar ma-
den cevherinden metallerin ayrışmasını sağlayabiliyor. Canlılar yardımıyla madenlerin işlenmesi bi-
yomadencilik olarak adlandırılıyor. Günümüzde bu işte kullanılabilecek 30 civarında mikroorganizma
türü keşfedilmiştir. Bunların arasında demiri okside eden ve altın, bakır, nikel, kobalt gibi metalleri
çözelti hâline getirebilen türler bulunmaktadır.
İlk aşamada metal cevheri öğütülüyor. Ardından oluşan toza asidik bir çözelti ekleniyor. Daha sonra
karışıma metali ayrıştırma kabiliyetine sahip mikroorganizmalar ekleniyor. Gerekli ısı ve diğer çevre
koşullarının sağlanmasıyla karışımdaki mikroorganizmalar çoğalıyor. Cevherden beslenip çoğalan bu
canlılar metali de ayrıştırıyor. Bütün bu işlemlerin ardından geriye kalan sıvıya elektroliz yöntemi
uygulandıktan sonra metal saf ve katı hâle dönüşüyor.
Eski teknolojide metaller, yüksek ısılı fırınlarda cevherin eritilmesiyle üretiliyordu. Buna karşılık bi-
yomadencilik daha düşük maliyetli ve nispeten daha çevreci bir üretim yöntemi olarak öne çıkıyor.
Madenci mikroorganizmalardan özellikle altın ve bakır üretiminde yararlanılıyor. Güney Amerika,
Afrika ve Avustralya bu alanda başı çeken ülkeler arasında bulunmaktadır. Finlandiya'da bir şirketin
3.Yönerge Oluşturduğunuz tabloya göre aşağıdaki soruları cevaplayınız. geliştirdiği yeni biyomadencilik teknolojisiyle nikel, kobalt ve çinko üreterek kısa zamanda Avrupa'nın
en büyük nikel üreticisi hâline gelmeyi başarmıştır.
1. Vatoz ve orkinosun hangi ortak özellikleri, onların balık sınıfında yer almasını sağlar?

2. Dış döllenme neden balıklar sınıfının ortak özelliği olamaz?

3. Aynı sınıfta yer almasına rağmen vatoz ve orkinosun farklı gruplarda incelenmesinin sebebi nedir?

4. Orkinos ve semender, kemikten bir iskelete sahip olmalarına rağmen neden farklı sınıflarda incelenirler?

5. Semender de timsah, şahin ve kanguru gibi dört üyeye sahiptir. Buna rağmen, semenderin farklı grupta
incelenmesinin nedenleri nelerdir? Görsel: Finlandiya’da mikroorganizmaların kullanıldığı nikel madeni

1. Madencilikte kullanılan mikroorganizmalar sizce sınıflandırmada hangi canlı âleminde incelen-
mektedir? Cevabınızı gerekçeleriyle birlikte belirtiniz.
6. Kanguruyu tablodaki diğer hayvanlardan ayıran en belirgin özellikler nelerdir?

130
Hazırlayan: Uğur Gürel YILMAZ