Page 141 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 9 69

3.ÜNİTE > Canlılar Dünyası Kazanım 9.3.2.3. Virüslerin genel özelliklerini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi VİRÜSLER 25 dk
Amaçları Virüslerin özelliklerini açıklayabilme Bireysel

Yönerge Aşağıda virüslerin özellikleri ile ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Virüsler, hiçbir canlı âlemi içerisinde sınıflandırılmayan biyolojik varlıklardır. Hücresel bir yapı gös-
termezler, temelde az sayıda gen taşıyan küçük bir genomdan ve bu genomu koruyup konak hücreye
girişini sağlayan protein bir kılıftan ibarettir. DNA ya da RNA'dan yalnızca birine sahiptirler. RNA'nın
genetik bilgi taşıma amaçlı kullanımı yeryüzünde sadece virüslere hastır. RNA virüsleri, molekülün
yapısından dolayı çok daha fazla mutasyona uğrar; dolayısıyla çok daha hızlı değişirler. Kendilerine ait
sitoplazmaları, organelleri ve enzim sistemleri bulunmaz. Bu nedenle aktif bir metabolizmaları yoktur.
Belirli bir hücreye özgüdür. Zorunlu hücre içi parazittir ve hücre dışında kristalleşirler. Kendi benzer-
lerini üretmek için, içine girdikleri hücrenin protein sentez sistemlerinin kontrolünü ele geçirir, çok
sayıda kopyalarını ürettikten sonra çoğunlukla hücrenin ölümüne yol açarak hücreden dışarı çıkarlar.
İnsan vücudunda virüslere karşı interferon adı verilen bir protein salgılanarak savunma sağlanır.
Virüslerle bulaşan hastalıklara karşı bağışıklığı sağlamak için aşı yapılmaktadır.

https://services.tubitak.gov.tr/edergi/user/yaziForm1.pdf?cilt=36&sayi=432&sayfa=56&yaziid=21554 (Düzenlenmiştir.)
https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/105286/mod_resource/content/1/8.%20HAFTA%20V%C4%B0R%C3%9CSLER.
pdf (Düzenlenmiştir.)

1. Virüslerin zorunlu hücre içi parazit olmalarının nedeni nedir? Açıklayınız.

2. V rüs A leler
Taşıdıkları Nükle k As t RNA Olanlar Taşıdıkları Nükle k As t DNA Olanlar

Koronav rüs
Kal s v rüs Bunyav rüs Soğuk Algınlığı Rabdov rüs Param ksov rüs Retrov rüs Pap lomav rüs Poksv rüs Herpes
İshal Akc ğer Sendromu Kuduz Kızamık HIV Rah m Ağzı Kanser Ç çek Hastalığı Uçuk
SARS
Ortom ksov rüs Togav rüs P kornav rüs F lov rüs Reov rüs F lav v rüs Hepadnav rüs Parvov rüs Adenov rüs
Gr p Kızamıkçık Çocuk Felc Ebola İshal Hepat t Hepat t B Kron k Anem Solunum Yolu
Enfeks yonu
https://bilimteknik.tubitak.gov.tr/sites/default/files/posterler/41x55_virus_poster_0.pdf

Hastalık yapan bazı virüsler şemada örneklendirilmiştir.
Belirtilen hastalıklar canlı vücudunda farklı doku ve hücrelerde çoğalmaktadır. Örneğin hepatit has-
talığının ortaya çıkmasına neden olan virüs karaciğerde çoğalmakta iken, su çiçeğinin oluşmasına
neden olan virüs cilde yerleşmektedir. Bunun nedenini açıklayınız.

139