Page 19 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 9 8

1.ÜNİTE > Yaşam Bilimi Kazanım 9.1.1.1. Canlıların ortak özelliklerini irdeler.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilgi Okuryazarlığı Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi

Etkinlik İsmi FARKLAR VE BENZERLİKLER 25 dk
Amaçları Yaşamın devamlılığı için adaptasyonun önemini açıklayabilme Bireysel

Yönerge Kutup ve çöl tilkilerinin bazı özelliklerini anlatan aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplandırınız.

Kutup Tilkileri: Çöl Tilkileri:

o
o
Sıcaklığı +13 C ile −43 C arasında değişim gös- Sıcaklığı +50 C ile −10 C arasında değişim gös-
o
o
teren kuzey kutbunda yaşayan tilkilerin ağırlıkla- teren sahra çölünde yaşayan tilkiler büyük ve sivri
rı mevsime bağlı olarak ciddi oranda değişir. Kı- kulaklara sahiptirler. Bu kulaklar vücut yüzeyinin
şın yaşamlarını sürdürebilmek için yaz aylarında genişletilmesinde etkilidirler. Aynı zamanda en
yağ depolayıp ağırlıklarını iki katına çıkarabilirler. ufak sesleri bile rahatlıkla duyabilirler. Çöl til-
Enerji elde etmek için depolanan yağlar aynı za- kisinin kürkü krem rengi ve kuyruğu ise yer yer
manda ısı izolasyonu sağlar. Küçük kulakları ve siyahtır. Kabarık kürkleri, geceleri çölün dondu-
kalın kürkleri soğuk ortamda yaşamayı kolaylaş- rucu soğuğundan, gündüzleri ise aşırı sıcağından
tıran adaptasyonlardır. Kutup tilkilerinin kürkleri korunmayı sağlar. Kürkleri pençelerini örterek sı-
mavi ve beyaz olmak üzere iki farklı renkte olabilir. cak kumda yanmalarını engeller. Pençeleri engebe-
Mavi tilki; yıl boyunca koyu mavi, kahverengi, gri li kum tepelerine kolaylıkla tırmanmalarını sağlar.
renklerde olabilir. Mavi tilkiler, kürklerinin kayalar Genellikle çekirge, fare, kertenkele gibi hayvanlarla
arasında kamuflaj görevi gördüğü kıyı bölgelerinde beslenirler. Su kaynağı bulamadıklarında ihtiyacı
yaşarlar. Beyaz tilkiler ise yaz aylarında kahverengi olan suyun büyük kısmını besinlerden karşılarlar.
kürke sahiptirler. Gündüz avlanan kutup tilkile- Diğer tilki türlerinden farklı olarak gruplar hâlin-
ri, karın altındaki avlarının seslerini duyabilirler. de yaşayan çöl tilkileri gece avlanırlar. Avcıların-
Avlarını takip etmek için ise keskin koku alma dan ve sıcaktan korunabilmek için inler kazarlar.
duyularını kullanırlar. Kemirgenler, foklar, kuşlar, Çöl tilkilerinin doğal ortamlarında yaşam süreleri
yumurtalar, böcekler, meyveler, deniz yosunları yaklaşık 10 yıldır. Dişi çöl tilkisi 1-4 arasında yavru
ve leşler kutup tilkilerinin besinleri olabilir. Fazla doğurur. Erkek çöl tilkileri de yavruların bakımın-
yiyecekleri kışın kullanmak üzere gömerler. Kutup da görev alırlar.
tilkilerinin doğal ortamlarında yaşam süreleri 3-6
yıldır. Dişi kutup tilkileri mayıs ayında 10-14 yavru
doğurabilirler. Erkek kutup tilkileri de yavruların
bakımında görev alırlar. Yavrularda ölüm oranları-
nın yüksek olduğu belirlenmiştir.

17