Page 117 - Coğrafya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 9

CEVAP ANAHTARLARI

Etkinlik No.: 32 3. Verilen şehirlerden Fortaleza ve Kuala Lumpur Ekvator kuşağındadır.
Dolayısıyla hava tahmin raporundaki hava durumunun yıl boyu fazla
1. Kafilenin yamaç boyunca ilerlerken gözlemlemiş olduğu; yağış değişkenlik göstermeden yaşanacağı söylenebilir. Bakü, Tahran ve New
York ise orta kuşakta yer aldığı için bu şehirlerde hava durumunun yıl
türünün değişmesi ve sıcaklığın azalması gibi hava olaylarının ya- boyu sürekli değişkenlik göstereceği söylenebilir.
şanma nedeni, troposfer katmanının yeryüzüne yakın olan 10 ila
12 kilometrelik kısmında yaşanan dikey yönlü sıcaklık değişimidir. 4. Görselin ait olduğu yerde; gür bir doğal bitki örtüsünün olması, çeltik
(pirinç) tarımının yapılması, yerden yükseltilmiş ahşap bir binanın bu-
2. Antalya’nın batısındaki Beydağları ile Antalya kıyılarında aynı lunması bu bölgede sıcak ve yağışlı bir iklimin etkili olduğunu gösterir.
anda birbirinden farklı insan etkinliklerinin yapılıyor olması, bu İnsanların tarlada işlerini yapıyor olmasında ise o günkü hava durumu-
iki yerde aynı anda farklı hava olaylarının yaşanıyor olmasından- nun yağışsız ve parçalı bulutlu olmasının etkili olduğu söylenebilir.
dır. Bu yerlerde aynı anda farklı hava olaylarının yaşanmasının 5. Öğrenciler yaşadıkları yerdeki doğal bitki örtüsü, toprak türleri, ekono-
nedeni, troposferde yaşanan dikey yönlü sıcaklık değişimi sonu- mik faaliyetler, yerleşme özellikleri, yaşam kültürü vb. özelliklerde ikli-
cunda sıcaklığın yeryüzünden yukarı çıkıldıkça azalmasıdır. min etkilerine yönelik gözlemlerini belirtebilirler.

3. Öğrencilerin troposferde yaşanan dikey yönlü sıcaklık değişiminin Etkinlik No.: 34
sıcaklık üzerine etkisini ortaya koymak için bir dağ yamacının eş 0
yüksekliğe sahip noktalarında yapmış oldukları sıcaklık ölçümleri 1. Rize’de hava yağmurlu, gece ile gündüz arası sıcaklık farkı 4 C ve sıcak-
lık 0 C’nin üzerindedir. Rize’nin verilen tarihteki hava durumunun ik-
0
ile elde ettikleri sıcaklıkların değişim eğrisi aşağıdaki gibidir. lim özellikleri ile benzeşen yönleri kış ılıklığının yaşanmış olması, yağış
alıyor olmasıdır.
C 0
Erzurum’da hava kar yağışlı, gece ile gündüz arası sıcaklık farkı 8 C ve
0
sıcaklık 0 C’nin altındadır. Erzurum’un verilen tarihteki hava durumu-
0
nun iklim özellikleri ile benzeşen yönü kış sıcaklıklarının çok düşük
olmasıdır.
Antalya’da hava parçalı bulutlu, gece ile gündüz arası sıcaklık farkı 8 C,
0
sıcaklık 0 C’nin üzerinde ve sıcaklık değerleri oldukça yüksektir. Antal-
0
ya’nın verilen tarihteki hava durumu ile iklim özelliklerinin benzeşen
yönü kış mevsiminin ılık ve yağışlı olmasıdır.
1 2 3 4
2. Rize ve Antalya’da yaşanan iklimler, pek çok özelliği ile birbirinden ol-
dukça farklıdır. Ancak, kış ılıklığı her iki iklimin ortak özelliklerinden
4. Troposferin özellikle 10 ila 12 kilometrelik kısmında yaşanan birisidir. Bu nedenle her iki yerde de, turunçgil gibi kış ılıklığı isteyen
tarım ürünü yetiştirilebilmektedir.
dikey yönlü sıcaklık değişimi, dünyanın yerden itibaren ısın-
maya başladığını gösterir. Bu sebeple, sıcaklık değerleri deniz 3. Rize’nin yıl boyu nemli ve aşırı yağış alıyor olması, Rize’de doğa turiz-
seviyesinden yukarıya çıkıldıkça azalır. Yeryüzünde, sıcaklık- minin; Erzurum’da kış aylarında sıcaklığın çok düşük olması ve kar ya-
ların bu şekilde azalması hava olaylarında da değişime neden ğışının çok olması, kış (kayak) turizminin; Antalya’da yaz aylarının uzun
olmaktadır. Örneğin, yaşadığınız yer deniz kıyısında ise buru- sürmesi ve sıcaklığın yüksek olması, deniz turizminin gelişmesine katkı
da sıcaklıklar yüksek olduğu için yıl boyunca genelde yağmur sağlamıştır.
yağışları görülürken deniz seviyesinden daha yükseklerde bir Verilen illerin iklim özellikleri düşünüldüğünde, Rize ve Antalya’da yıl
yerde yaşıyor iseniz özellikle kış aylarında kar yağışı görülür. 4. içinde yağış miktarlarının yüksek olması buralarda orman alanlarının
yaygın olmasına neden olmuştur. Bu sebeple, bu illerde ham maddesi
ağaç olan sanayi kollarının Erzurum’a göre daha yaygın olması beklenir.
Etkinlik No.: 33
1. İzmir yöresinde zeytin tarımı yapılması 5. Yaşanılan ortamın, mevsimlere göre sıcaklık ortalamalarının dağılımı,
kış ve yaz aylarındaki sıcaklık ortalamaları, yağış değerlerinin yıl içine
dağılımı ile yıl içinde almış olduğu toplam yağış miktarı gibi iklimsel
Erzurum’da halka sel ve taşkın uyarısı yapılması √ özellikleri sizlerin yaşamınızı belirleyen önemli iklimsel verilerdir. Ör-
neğin, yıl boyu yağış alan ve sıcaklık ortalamaları yıl boyunca yüksek
Konya yöresinin kırsal kesiminde toprak damlı olan bir yerde yaşayan kişi ile yılın sadece birkaç ayın aşırı yağış alan
kerpiç evlerin kullanılıyor olması sonrasında kuraklık yaşayan ve kış aylarında sıcaklık ortalamalarının
Kuşadası’nda insanların bir kısmının gününü denize √ düşük olduğu bir yerde yaşayan kişinin günlük yaşam aktiviteleri aynı
girerek geçirmesi olmaz. Aşırı yağış alan yerde yaşayan kişi yıl boyunca yeşil ve tonlarının
hâkim olduğu bir yerde yaşama olanağına sahipken; yılın belirli dönem-
Aydın Valiliği tarafından belirli yaş üstünde olanların √ lerinde yağış alan yerde yaşayan kişi bozkır kültürünün egemen olduğu
ve yüksek tansiyon vb. rahatsızlığı olanların oruç bir yerde yaşar.
tutmasının riskli olduğu uyarısı yapılması
Karadeniz kıyı kuşağında kırsal kesimde ahşap mes-
kenlerin yaygın olması
Erzincan yöresinde tarım arazilerinde çapalama, √
ilaçlama vb. işlerin yapılamaması
Orta Anadolu illerinde ilkbahar aylarında öğleden
sonraları sağanak yağışların olması

2. Hava durumu tahminleri kısa süreler için geçerlidir. Türkiye Ekvator ku-
şağı veya kutup bölgelerinde bulunmadığı ve orta kuşakta yer alan bir
ülke olduğu için hava koşulları çok değişkendir. Dolayısıyla hava tahmin
haritasındaki gibi hava koşullarının haftalar boyunca aynı şekilde devam
etmesi mümkün değildir.

115