Page 192 - Fizik 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

111 FİZİK 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

5. ÜNİTE > Isı ve Sıcaklık Kazanım: 9.5.1.3. Sıcaklık birimleri ile ilgili hesaplamalar yapar.
Genel Beceriler: Yaratıcı Düşünme ve İnovasyon Becerisi Alan Becerileri: Deney Düzeneği Kurma ve Yapma Becerisi, Ölçme Becerisi

Etkinlik İsmi KENDİ TERMOMETREMİ YAPABİLİRİM 30 dk
Amacı Farklı sıcaklık birimleri arasında dönüşüm hesapları yapabilme. Bireysel
Dünya genelini etkileyen virüs pandemisinden dolayı "Evde Kal!"çağrısına uyan bir aile, daha kaliteli
zaman geçirmek için etkinlik programı hazırlamıştır. Bu ailenin çocukları Aylin ve Deniz’in bugünkü
programı termometre yapmaktır.

Aylin ve Deniz internetten geniş hazneli, özdeş, ince ve uzun cam tüpler sipariş ederler. Tüplerin haznele-
rini ayçiçeği yağı ile doldururlar. Bu tüpleri, erimekte olan buz ile doldurulmuş kaba daldırıp sıvı seviyesi
sabitlenene kadar bekledikten sonra buzun içerisinden çıkarırlar ve sıvı seviyesini işaretlerler. Sonra tüp-
leri kaynamakta olan suya daldırarak sıvı seviyesi sabitlenene kadar bekledikten sonra suyun içerisinden
çıkarırlar ve yine sıvı seviyesini işaretlerler. Aylin, işaretlediği yerlere sırasıyla -10 ve 130, Deniz ise 0 ve
70 yazarak termometresinin alt ve üst sıcaklığını belirler. Daha sonra her ikisi de kâğıttan bir şerit yapa-
rak işaretledikleri yerler arasına yapıştırırlar ve bu şeridi uygun bir şekilde ölçeklendirirler. Böylece Aylin
ve Deniz, sırasıyla A ve D adını verdikleri termometrelerini oluştururlar. İlk olarak, bulundukları odanın
o
sıcaklığını ölçmeye karar verirler. Aylin, termometresinin oda sıcaklığını 18 A gösterdiğini söyler.
Aylin ve Deniz’in yaptıkları etkinlik ile ilgili aşağıda verilen soruları cevaplandırınız.
1 Aylin ve Deniz neden termometrelerinin alt ve üst sıcaklık noktalarını belirlerken tüplerini eriyen
buza ve kaynayan suya daldırarak işaretlemişlerdir?

2 Deniz termometresiyle odanın sıcaklığını ölçerse Aylin'in termometresiyle ölçtüğü sıcaklığın aynı-
sını mı ölçer? Neden?

o
3 Deniz’in termometresi oda sıcaklığını kaç D gösterir?

4 Aylin ve Deniz’in termometreleri neden farklı değerleri göstermiştir?

5 Hangisinin termometresi ile daha hassas ölçüm yapılabilir?

o
6 Oda sıcaklığını Celsius termometresi ile ölçselerdi termometre kaç C gösterirdi?

7 Aylin ve Deniz’in termometreleri hangi sıcaklıkta aynı değeri gösterir?

8 Aylin’in termometresinde okunan değerler ile Deniz’in termometresinde okunan değerler arasında-
ki ilişkiyi bir modelle gösteriniz.

9 Siz de Aylin ve Deniz'in yöntemini uygulayarak kendi termometrenizi yapınız. Yaptığınız termomet-
re ile bulunduğunuz odanın sıcaklığını ölçünüz. (Malzeme olarak evinizde bulunan küçük bir cam
şişe, mürekkep ile renklendirilmiş su ve şeffaf pipet kullanabilirsiniz.)

10 Bulunduğunuz odanın sıcaklığını Aylin ve Deniz'in termometreleri ile ölçseydiniz kaçar derece bu-
lacağınızı hesaplayınız.

192
Hazırlayan: Aynur ÇETİNOL