Page 138 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 67

3. ÜNİTE > Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Kazanım 9.3.4.2: Kimyasal türler arasındaki zayıf etkileşimleri sınıflandırır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Alan Becerileri: Çıkarım Yapma
Etkinlik İsmi ZAYIF ETKİLEŞİMLER 20 dk.
Amacı Dipol-dipol, iyon-dipol, dipol-indüklenmiş dipol ve London kuvvetlerinin etkileşim güçlerini karşılaştırabilme. Grup

Yönerge • Öğretmen, öğrencileri üç ya da dörder kişilik gruplara ayırır. Öğretmen tahtaya aşağıda verilen sem-
bol ve formülleri yazar.
N (g) CCl (s) HCl(s) KCl(k)
4
2
NO (g) Cl (g) NaCl(k) Br (s)
2
2
2
SO (g) I (k) C H OH(s) CO (g)
2
2
2
2
5
H O(s) He(g) F (g)
2
2
• Gruplardan, yukarıda verilen, maddeleri kullanarak beş dakika için de aralarında iyon-dipol, di-
pol-dipol, dipol-indüklenmiş dipol ve London kuvvetlerinin oluştuğu çiftler oluşturmalarını ister.
Dipol-dipol İyon-dipol Dipol-indüklenmiş dipol London kuvvetleri

• Öğretmen aşağıdaki soruları öğrencilere sorar.
• Öğrenciler grupça tartışarak cevapları oluşturur.
• Grupların kendi içinde seçtikleri birer temsilci, cevabı sınıfa sunar.
• Öğretmen, sunulan cevaplar üzerinden sınıf tartışması başlatır.

1. Kalıcı dipol, kimyasal türlerin kendi yapılarından kaynaklanan ve üzerinde sürekli bulunan dipol-
dür. Oluşturduğunuz etkileşim gruplarından hangisinde kalıcı dipol yoktur? Açıklayınız.

2. Zayıf etkileşimlerin en zayıfı London kuvvetleri iken iyon-dipol etkileşimleri ve hidrojen bağı en
güçlü etkileşimlerdir. Fakat diğer zayıf etkileşimleri kendi arasında karşılaştırmak doğru değildir.
Bunun sebebi sizce ne olabilir?

3. Kimyada “Benzer benzeri çözer.” diye ifade edilen genel ilkeden yararlanarak I katısının yukarıda
2
verilen moleküllerden hangilerinde daha iyi çözünebileceğini tartışınız.

137