Page 134 - Kimya 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 9 65

3.ÜNİTE > Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Kazanım 9.3.4.2: Kimyasal türler arasındaki zayıf etkileşimleri sınıflandırır.
Genel Beceriler: Karar Verme Alan Becerileri: Çıkarım Yapma
Etkinlik İsmi YAĞ LEKESİ 20 dk.
Amacı Van der Waals etkileşimlerini sınıflandırabilme, açıklayabilme. Bireysel
Gerekli Malzemeler: Deney tüpü (4 adet), etil alkol, karbontetraklorür, yemek tuzu, saf su.

1. Yönerge Mert, gömleğindeki yağ lekesini yıkadığı hâlde çıkmadığını görünce gömleğini kuru temizlemeciye
götürür. Gömleğindeki yağ lekesinin çıktığını görünce kuru temizlemecideki görevliye çözücü olarak
ne kullandıklarını sorar. Görevli, çözücü olarak perkloretilen kullandıklarını söyler.
Mert, kimya dersinde öğretmenine neden perkloretilen kullanıldığını sorduğunda öğretmen konunun
daha iyi anlaşılabilmesi için Mert ve arkadaşlarından aşağıda uygulama basamakları veilen deneyi
laboratuvar güvenlik kurallarına uyarak yapmalarını ister.
• Dört adet deney tüpü alarak karışmaması için 1, 2, 3 ve 4 şeklinde numaralandırarak etiketleyiniz.
• Tüplerden 1, 2, 3 numaralı olanları yarısına kadar saf su ile 4.yü CCl ile doldurunuz.
4
• Daha sonra deney tüplerinden1, 2 ve3 numaralı olanlara sırasıyla birinciyee bir miktar etil alkol
(C H OH), ikinciye karbontetraklorür (CCl ), üçüncüye bir miktar tuz (NaCl) atılarak karıştırınız.
2
4
5
• Dördüncü deney tüpünde ise NaCl ekleyerek karıştırınız.
• Deney sırasında tüplerde meydana gelen değişimleri (gözlemlerinizi) not ediniz.
Yukarıda yapılan deneyin sonuçlarından(gözlemlerinizden) yola çıkarak aşağıdaki soruları cevap-
layınız.
1. Kuru temizlemede çözücü olarak neden su yerine perkloretilen kullanılmıştır?

2. Öğrencilerin deney sonucunda tüplerde gerçekleşen olaylarla ilgili gözlemleri hakkında ne
düşünüyorsunuz?

3. Su ve etil alkol (C H OH) molekülleri arasında hangi etkileşim gerçekleşmiştir? Gerekçeleriyle
5
2
açıklayınız.

4. Su ve karbontetraklorür (CCI ) molekülleri arasında hangi etkileşim gerçekleşmiştir? Gerekçeleriyle
4
açıklayınız.

133