Page 133 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 70

3. ÜNİTE > Orta Çağ’da Dünya Kazanım: 9.3.4: İlk Çağ’ın sonlarından itibaren gerçekleştirilen hukuki düzenlemelerin günümüzün
evrensel hukuk ilkelerine temel teşkil ettiğini kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi
Etkinlik İsmi MOĞOL YASALARI 20 dk.
Amacı Orta Asya’daki hukuk sisteminin temellerini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Metne göre soruları cevaplayınız.

CENGİZ YASALARI
Cengiz Han 1206’da hükümdar olduğunda askerlik,
miras ve sosyal yaşam kurallarını düzenleyen yasalar
hazırlamıştır. Bu yasalarda Türk töresinden ve asker-
lik kurumlarından etkilenmeler vardır. Daha sonra
bu yasalara Cengiz Han’ın oğulları tarafından ilaveler
yapılmıştır.
Cengiz Yasaları’ndaki bazı maddeler şunlardır:

• Bir kimsenin elinde çalınmış at bulunduğu takdir-
de, bu kimse atı sahibine iade etmeye ve bundan
başka, at sahibine ceza olarak dokuz at vermeye
mecburdur. Eğer çalan kişi bu mali cezayı ödeyecek
durumda değilse, bunun yerine çocuklarını verme-
ye mecbur edilir. Çocukları da yoksa kendisi idam Görsel: Moğol hükümdarı Cengiz Han (Temsili)
cezası ile cezalandırılır.

• Cengiz Han, hiçbirini diğerine tercih etmeksizin, bütün dinlere hürmet edilmesini emretmiştir.
• Cengiz Han, Ali bin Ebu Talip ahfadına herhangi bir şekilde vergi veya vergiler yüklenmesini
yasaklamıştır. Keza fukaradan, Kur’an’ı hıfzetmiş olanlardan, fakihlerden, tabiplerden, ulema-
dan, hayatlarını ibadete adamış zahitlerden, müezzinlerden, ölüleri yıkayanlardan da vergi veya
rüsum alınmasını yasaklamıştır.
• Yemek yemekte olan adamların yanından geçen adam derhal attan inmeli, yemek yiyenlerin
müsaadesini almaksızın yemeğe oturmalı, yemek yiyenler de buna mâni olmamalıdır.
• Bir askerî kumandanın ikametgâhının eşiğine ayak basan ölüm cezasıyla cezalandırılır.

1. Moğollarda suçun şahsiliği ilkesi (sadece suçu işleyen kişinin cezalandırılması) sizce
neden uygulanmamıştır?

2. Moğollar istila ettikleri ülkelerde yaptıkları katliamlar ve yağmalarla bilinirken Cengiz Yasaları’nda
bütün dinlere ve inananlarına karşı olumlu yaklaşılmasını nasıl açıklarsınız?

131