Page 155 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 82

4. ÜNİTE > İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası Kazanım 9.4.2: İlk ve Orta Çağlarda İç Asya’daki Türk siyasi teşekküllerinin güç ve yönetim
yapısını kavrar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi TAŞTAKİ TARİH 20 dk.
Amacı Orhun Yazıtları’ndan hareketle Türklerin devlet ve yönetim anlayışı ile ilgili çıkarımda bulunabilme. Bireysel

Yönerge Verilen görsel ve metni değerlendirerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

“Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasın-
da insanoğlu kılınmış. İnsanoğlunun üzerine ecdadım
Bumin Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk
milletinin ilini töresini tutuvermiş, düzenleyivermiş.
Bilgili kağan imiş, cesur kağan imiş, buyrukları bilge
imiş, cesur imiş tabi. Beyleri de milleti de doğru imiş.
Onun için ili öylece tutmuş tabi. İli tutup töreyi düzen-
lemiş.”

“Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım.
Ondan sonra Tanrı irade ettiği ve lütfettiği için talih ve
kısmetim olduğu için ölecek milleti diriltip kaldırdım.
Çıplak milleti giydirdim, fakir milleti zengin ettim,
nüfusu az milleti çok ettim.

Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda
gün batısına, kuzeyde gece ortasına kadar bütün mil-
letleri kendime tabi kıldım ve hepsini düzene soktum.
Ey Türk Oğuz beyleri, milleti işitin! Üstte mavi gök
çökmedikçe, altta yağız toprak delinmedikçe, ey Türk
milleti, senin ilini, töreni kim bozabilir!”
Türklerde cihan hakimiyeti anlayışı, Güneş’in doğdu-
ğu yerden battığı yere kadar olan coğrafyanın Türk
hükümdarlar tarafından adaletli bir şekilde yönetme

Görsel: Orhun Yazıtları anlayışıdır.

1. Kağanın görevlerini yazarak bu görevleri günümüzdeki sosyal devlet anlayışıyla ilişkilendiriniz.

2. Yazıtlardaki cihanşümul devlet anlayışını ifade eden sözler hangileridir? Bu anlayış, Türklerin dev-
let yönetimini nasıl etkilemiş olabilir?

153