Page 159 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 84

4. ÜNİTE > İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası Kazanım 9.4.2: İlk ve Orta Çağlarda İç Asya’daki Türk siyasi teşekküllerinin güç ve yönetim
yapısını kavrar.
Genel Beceriler: Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Sorun Analizi ve Karar Verme Becerisi
Etkinlik İsmi TÜRKLER NASIL YÖNETİR? 30 dk.
Amacı İlk ve Orta Çağlarda İç Asya’daki Türklerin devlet yönetiminde görülen sorunlarına çözüm önerileri sunabilme. Bireysel

Yönerge Durum 1 ve Durum 2’de verilen bilgilerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Durum 1:

Güneş daha kendini göstermemişti. Vakit kurak bir yazın sabahına doğru ilerliyor, gecenin son saatleri
yaşanıyordu. Uzun süredir yağmur yağmamıştı. Hayvanlar otlak sıkıntısı çekiyordu. Sıcak etkisini o ka-
dar çok hissettiriyordu ki kışın ısındıran kıl çadırlar bu sefer serinletmeye vazifeliydi sanki. Herkes ça-
dırındaydı. Birden güm güm güm diye sesler geldi. Davullar çalıyordu. Uzaktan bir at görüldü. Üstünde
binicisi yok gibiydi. Başta Hakan olmak üzere yanındakiler otağlarından çıkmıştı bile. At yaklaştıkça ya-
ralı bir savaşçıyı taşıdığı belli belirsiz seçiliyordu. Savaşçının son görevini yapmaya yemin etmiş bir hâli
vardı. Bir çatışmada yaralandığı belliydi. Son sözleri ağzından döküldü: “Hakan’ım Çinliler..” diyebildi.
Oracıkta canını verdi. Hakan bu savaşçıyı yeni otlaklar ve sulak alanlar bulmak için keşfe çıkarmıştı.
Belli ki bu sırada Çin askerlerinin saldırısına uğramıştı. Üstelik daha geçen ay Çinliler elçi göndermiş-
ler, Hakan’dan barış dilemişlerdi. Hakan da kabul etmişti. Hakan çok sinirlendi. Bu saldırı karşılıksız
kalamazdı. Çünkü Türk töresi gereği Hakan, milletin can ve mal güvenliğinden sorumluydu. Ayrıca bu
saldırı tüm millete yapılmış gibi kabul edilirdi. “Türk Oğuz beyleri, millet işitin!.. Üstte gök çökmese,
altta yer delinmese Türk milleti; ilini, töreni kim bozabilir!..”

Durum 2:
Öğleye doğru sıcaklık kendini iyiden iyiye hissettirmişti. Her çadıra adil bir şekilde su ve yiyecek dağı-
tılıyordu. Ancak kuraklık artık dayanılmaz bir noktaya gelmişti. Hakan otağında diğer beylerle görüşü-
yordu. Bu sırada bir bağırtı duyuldu. Birkaç çadırda açlık ve susuzluktan bazı insanların öldüğü konu-
şuluyordu. Hakan, hemen bu kişilerin yakınlarının yanına gitti. Onlarla dertleşti. Bu esnada uzaktan bir
çoban geldi. Çok korkmuştu. “Hakanım, hayvanlarımızı epeydir otlatamadık, açlık ve susuzluk yerini
hastalığa bıraktı. Hayvanların çoğunu da kaybetmeye başladık. Üstelik bu durum salgın bir hastalığa da
yol açabilir.” dedi. Herkes çaresizce Hakan’a baktı. Ondan bir medet umarcasına… Hakan’ın kafasında
ise atalarından kalma sözler yankılanıyordu yine. “Tanrı buyurduğu için, kendi kutum (talihim) var
olduğu için ben, hakan olarak tahta oturdum. Tahtıma oturunca aç, yoksul, dağınık milleti topladım.
Yoksul milleti zengin kıldım. Az milleti çok kıldım.”

1. Durum 1 ve Durum 2’de karşılaşılan sorun sizce ne olabilir? İkişer cümle ile özetleyiniz.

Durum 1:

Durum 2:

157