Page 16 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

6 TARİH 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1.ÜNİTE > Tarih ve Zaman Kazanım 9.1.1: Bir araştırma alanı ve bilim dalı olarak tarihin konusunu, kapsamını ve diğer bilim dallarıyla ilişkisini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Etkinlik İsmi TARİH VE TARİHÇİLİK ÜZERİNE 20 dk.
Amacı Tarih biliminin sınırlılıklarını ve yönteminin farklılığını açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Metinlerden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Tarih: Geçmişte yaşanan olayları yer-zaman göstererek sebep-sonuç ilişkisi içerisinde
belgelere dayalı olarak objektif bir biçimde inceleyen sosyal bir bilimdir.

Max Weber: Tarihsel bilimlerin konusu, doğal olaylardan farklı olarak kültürel bir temele
dayandığı için toplumsal araştırmaların doğa bilimlerinde olduğu gibi evrensel yasalar
üretmeleri beklenemez. Tarihsel olaylar tekil ve biricik olaylardır.
Platon’un mağara benzetmesi: Bazı insanlar karanlık bir mağarada, doğdukları günden
beri mağaranın kapısına arkaları dönük ve zincirlenmiş olarak oturmaya mahkûmdurlar.
Başlarını da arkaya çeviremeyen bu insanlar, mağaranın kapısından içeri giren ışığın
aydınlattığı karşı duvarda, kapının önünden geçen başka insanların ve taşıdıkları şeylerin
gölgelerini izlemektedirler. İçlerinden biri kurtulur ve dışarı çıkıp gölgelerin asıl kaynağını
görür ve tekrar içeri girip gördüklerini anlatmaya başlar ama içeridekileri, duvarda
gördüklerinin zahiri olduğuna ve gerçeğin mağaranın dışında cereyan etmekte olduğuna
inandırması imkânsızdır.

Halil İNALCIK, Kuruluş, Osmanlı Tarihini Teniden Yazmak, s. 21
Tarih ve tarihçi üzerine: Tarihçinin görevi, iki boyutlu statik resimle hareketli, üç boyutlu
dünyayı asla doğru yansıtamayacak olan bir fotoğrafçının işine benzetilmektedir. Değişik
açılardan ve değişik merceklerle, filtrelerle, filmlerle yapılmış çok sayıda çekim, hep birlikte
tek çekimin büyük seçiciliğini oldukça azaltabilir. Değişik açı ve her değişik teknik, hepsi
birlikte bütünü oluşturan parçaların aydınlatılmasına katkıda bulunur.
Norman DAVİES, Avrupa Tarihi, İmge Kitabevi, s. 21

1. Tarih biliminin sınırlılık ve zorlukları hakkında neler söyleyebilirsiniz? Gerekçeleriyle açıklayınız.

2. Tarihçi, belge ve objektiflik kavramlarını kullanarak kısa bir metin oluşturunuz.

3. Doğa bilimleri ile tarih biliminin çalışma yöntemlerindeki farklılıkları yorumlayınız.

14
Hazırlayan: Savaş KELEŞ