Page 21 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 9

1.ÜNİTE > Tarih ve Zaman Kazanım 9.1.1: Bir araştırma alanı ve bilim dalı olarak tarihin konusunu, kapsamını ve diğer bilim dallarıyla ilişkisini açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi

Etkinlik İsmi ÇATALHÖYÜK VE YARDIMCI BİLİMLER 20 dk
Amacı Çatalhöyük örneği üzerinden tarihi bilgilerin değişebileceğini ve tarihin diğer bilim dallarıyla ilişkisini açıklayabilme. Bireysel /
Grup

Yönerge Verilen metni, görseli ve açıklamaları birlikte değerlendirerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

UYGARLIĞIN MERKEZİ ÇATALHÖYÜK
1950’lerden önce köylüler, Burdur’un Hacılar köyü yakınlarındaki höyükten; pişmiş topraktan
yapılmış heykelcikler, kırmızı veya deve tüyü üzerine siyah, kahverengi çizgili kap kacak çıkar-
maya başladılar. Bunların antika meraklılarının eline düşmesiyle 1958’de Hacılar’da resmî kazılar
başladı. Kazıdan alınan sonuçlar, burada MÖ beş bin, altı bin yıllarına dayanan Neolotik Çağ’a ait
bir medeniyetin varlığını gösteriyordu. Anadolu Neolotik Çağı’nın bu kadar eskilere gittiği pek
bilinmiyordu.
Aradan birkaç yıl geçince Konya’nın 42 km güneydoğusunda yeni bir höyük daha kazılmaya baş-
landı. Bu Çatalhöyük’tü. Hacılar’dan daha eski Neolotik Çağ’a ait bir yerleşme yeri olan Çatal-
höyük, bilinmeyen bir medeniyetin merkeziydi. Tarihi MÖ yedi bin, sekiz bin yıl kadar geriye
uzanan buradaki buluntular on bin yıllık bir medeniyete aitti. Çatalhöyük’te yaşayan bu insanlar,
yalnız Anadolu’nun değil o çağlardaki dünyanın en medeni insanlarıydı.
Şanlıurfa yakınlarında son yıllarda yapılan arkeolojik kazılar ise on iki bin yıl öncesine uzanan ve
bir kült merkezi olan Göbeklitepe’yi gün yüzüne çıkarmış; Neolotik Çağ’a ait bilgilerimizde deği-
şikliğe neden olmuştur.

Mehmet Önder, Şaheserler Konuştukça,
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s. 125-126’dan düzenlenmiştir.

Evlerin girişi damdan merdivenledir. Tapınak odaları öküz başı ve tanrıça
Aynı zamanda baca olarak da
Gıda maddesi, iplik, kullanılan giriş bu özelliğiyle kabartmaları, dinsel duvar resimleri
kumaş, deri, kürk ve saldırılara karşı savunmayı da ile sunaktan oluşmaktadır.
mühürlerin kolaylaştırmaktadır.
.
kurutulduğu
bölümdür.

Tahıl depolamak için seramik
kapların konulduğu kiler
bölümüdür.
Çeşitli Buğday ve arpa
kalıntılar, yetiştirilen bölüm Evdeki ana bölüm olan büyük odada
,
kırık mutfak ekili olmadığı yüksek olan bölümler sedir alanlarıdır. Bu
eşyaları ve zaman koyun ve kısımda tuğla fırınlama, tahıl öğütme,
çömlekleri keçi ahırı olarak yemek hazırlama ve gıda depolamak için
.
depolama alanıdır. kullanılmaktadır. çömlekler bulunur.
Sedirlerin altına ölülerin
Evlerin duvarları kil ve samandan yapılan kemikleri gömülmüştür.
.
kerpiçtir. Çatılar saz kaplı, sütunlar ve kirişler
ise ahşaptan yapılmıştır. Duvarlar ve çatıdaki
.
çamur sıva yapmayı kolaylaştırmaktadır.
Görsel 1: Çatalhöyük evi

19