Page 261 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 139

6. ÜNİTE > Türklerin İslamiyeti Kabulü Kazanım 9.6.4: Büyük Selçuklu Devleti Dönemi’ndeki başlıca siyasi gelişmeleri Türk tarihi içeri-
ve İlk Türk İslam Devletleri sindeki önemi bağlamında açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Değişim ve Sürekliliği Algılama Becerisi
Etkinlik İsmi TÜRK DEVLETLERİNDE DEĞİŞİM VE SÜREKLİLİK 20 dk

Amacı Büyük Selçuklu Devleti örneği üzerinden Türk İslam medeniyetinde değişim ve sürekliliği değerlendirebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.

SAVAŞ GELENEKLERİ
Türklerde savaş gelenekleri vardı. Bunlardan bazıları şunlardır;

• “Savaş meclisi” toplama:
“Savaş meclisi”, düşmanla karşılaşıncaya kadar birkaç defa toplanırdı. Genellikle devlet merkezinde
yapılan ilk toplantıda sefer kararı alınır ve sefer boyunca izlenecek strateji belirlenirdi. Düşmanla
karşılaşınca düzenlenen son toplantıda ise savaş kararı alınır, savaş düzeni belirlenerek çarpışma
sırasında uygulanacak taktikler kararlaştırılırdı.
• Savaştan önce karşı tarafa barış önerisinde bulunma:

Devletin ve milletin çıkarları söz konusu olduğunda savaşmaktan çekinmeyen Türk devlet baş-
kanları, savaşı daima son çare olarak görür, bu nedenle savaşa girmeden önce karşı tarafa barış
önerisinde bulunurdu. Bu önemli bir Türk-İslâm adetiydi.
• Savaşa girmeden önce “at kuyruğu bağlama”:

Türk savaşçılarının, çarpışmaya girmeden önce atlarının kuyruklarını ipekle örüp bağlaması eski
bir Türk âdeti idi ve bu işe, “kuyruk tügmek” (düğümlemek) veya “at çermetmek” denilirdi. Bun-
dan maksat, çok uzun olan kuyruk kıllarının savaş esnasında atın ayaklarına dolanmasını önle-
mekti. Ayrıca at kuyruğu bağlamak veya örmek, kahramanlık, yiğitlik alâmeti sayılırdı.

Salim Koca, Selçuklularda Ordu ve Askeri Kültür, Berikan Yayınevi, s.188-204 (Düzenlenmiştir.)

MALAZGİRT SAVAŞI ÖNCESİ
Alp Arslan, Sav Tigin’ı Bizans İmparatoru’na göndererek barış isledi. Bizans İmparatoru bu teklife,

- “Barışı Rey’de görüşeceğiz. Ordum Isfahan’da kışlayacak, hayvanlarım Hemedân’da sulanacaktır.”
diye son derece kibirli, nezaketsiz bir cevap verdi. Bunun üzerine Sav Tigin:
- “Atlarınız elbette Hemedân’da kışlayacak, ama sizin nerede kışlayacağınızı ancak Allah bilir!”

dedi ve geri döndü.
Büyük Sultan, savaş için mukaddes Cuma gününü seçti ve gün doğarken tüm komutan ve birlik-
lerini toplayarak onlara şu konuşmayı yaptı:
“Beylerim, yiğit erlerim! Babamın, amcam Sultan’ın ve benim yanımda yıllarca her türlü cefaya
göğüs gererek din ve devlet için kanlarınızı akıttınız. İçimizden niceleri şehit olup Allah katına
vardı, hepsinin yeri cennet olsun. İşte bugün bizim için de en büyük imtihan gelip çatmıştır. Bu-
rada Allah’tan başka sultan yoktur, emir ve kader sadece O’nun elindedir. Hepimiz O’nun hükmü

259