Page 296 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 151

7.ÜNİTE > Biyografi-Otobiyografi Kazanım: A.4. 3. Metin ile metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasında ilişki kurar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi SULTAN ŞAİRİN HAYAT HİKÂYESİ 25 dk.
Amacı Metinde ele alınan konuyu tespit edebilmek. Metnin yazılış amacını belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıda verilen metni okuyunuz. Soruları, metni göz önünde bulundurarak cevaplayınız.
(Alıntı metnin aslına sadık kalınmıştır.)

SULTAN II. MEHMED “FATİH” “Avnî”

Fatih Sultan Mehmed, II. Murad ile Hüma Hatun’un oğludur. İyi bir eğitimden geçen II. Mehmed
1443’te Manisa Sancakbeyliğine gönderildi. Kardeşi Alâeddin Çelebi’nin aynı yıl ölmesiyle tahtın
varisi oldu. 1444-1446 yıllarında hükümdarlık tahtına oturduğunda babası II. Murad, Manisa’da
dinlenmekteydi. Yeniçerilerin ayaklanması ve Halil Paşa’nın ısrarıyla yeniden tahta geçti. II. Meh-
med yeniden Manisa’ya sancakbeyi olarak döndü. Buradaki beş yıllık görevinde kültürel ve siyasal
ufkunu genişletti. 10 Şubat 1451’de babasının ölümüyle Edirne’ye gelerek 19 Şubat’ta ikinci kez tahta
oturdu.
İstanbul’u alarak Bizans İmparatorluğu’nu tarihten silmeyi düşünen II. Mehmed, bu düşünü büyük
gayret ve hazırlıklarla 29 Mayıs 1453’te gerçekleştirmiş, Osmanoğulları’nın en büyük ve anlamlı za-
ferini elde ederek kendine “Fâtih-i Kostantiniye”, devlete de imparatorluk ününü kazanmıştır. İstan-
bul’daki ticarî canlılığı sağlamak için 1454’te Venedikliler’le her türlü ekonomik serbestliği öngören
bir antlaşma imzaladı.
Fatih’in dış görünüşünü kendisini tanıyan yerli ve yabancı birçok yazar, sanatkâr tasvir etmiştir. İtal-
yan Zorzo Dolfin, onun az gülen, çalışkan, zeki, amacına ulaşmada inatçı, kitap okumayı çok seven,
araştırmalar ve incelemeler yapan cömert bir insan olduğunu söyler. Neşrî ise Fatih’i adaletli, yiğit,
bilgin, dindar, bilim adamlarını ve erdem sahiplerini koruyan bir kişi olarak tanıtır. Bu özellikleri
onun sefere gittiği yerlerden birçok âlim ve sanatçıyı İstanbul’a getirmesine vesile olmuştur.
Hayatının her dönemini azami bir verimle kullanan Fatih Sultan Mehmed 1481 baharında sefer
için orduyla birlikte İstanbul’dan ayrıldı. Padişah, Maltepe’de hastalanarak Tekür Çayırı’ndan öteye
gidemedi. 3 Mayıs 1481’de 51 yaşında öldü. Cenazesi kendi adını taşıyan camiinin kıble tarafındaki
türbesine gömüldü.

Çocukluğundan beri bir ilim, şiir ve sanat havzasında yetişmiş ve bu ilgisini hayatının sonuna kadar
sürdürmüş olan Fatih Sultan Mehmed, Avnî mahlâsıyla şiirler yazmış, divanı olan ilk Osmanlı pa-
dişahıdır. Bütün kaynakların fikir birliğine vardığı nokta; hassas ruhlu, sözüne sadık, âlim ve sanat-
kârları himâye eden, musikıye ve şiire düşkün bir insan olmasıdır. Gelenekselleşen, âlim ve şairleri
toplayarak sohbet etme âdeti II. Mehmed döneminde haftada iki gün yapılmıştır.

Bugün Fatih’in şiirlerinin bulunduğu divan, bir divandan çok içerisinde gazellerin bulunduğu bir
divançe niteliğindedir. Onun devrine göre iyi bir şair olduğunu bu divançedeki şiirler açıkça ortaya
koymaktadır.
(…)

Coşkun Ak, Şair Padişahlar, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001.

295