Page 454 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 231

9.ÜNİTE > Günlük/Blog Kazanım A.4.4. Metnin ana düşüncesi ve yardımcı düşüncelerini belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi/Yazma Becerisi Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Etkinlik İsmi GÜNLÜĞÜN ASIL ANLATTIĞI NE? 25 dk.
Amacı Metnin ana düşüncesini belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız (Alıntılanan metnin aslına sadık kalınmıştır.).

Pazartesi, 2 Temmuz

BİLGİNCE— Bir yazı okuyorum, bir yüksek-öğretmenin yazısı. Beğendiğim, sevdiğim için oku-
muyorum: Tatsız tuzsuz bir yazı, hep atmak geliyor içimden. Ne var ki okumam gerek, sonuna dek
dayanmalı.

Bay yüksek-öğretmen, ikide bir, ‘İlmî’ diyor, yerli yersiz. Daha çok yersiz! ‘İlmî inceleme’, ‘İlmî tet-
kikat’, ‘filoloji İlmî olarak ortaya koymaktadır.’ Bir yerde ‘inceleme’ bir yerde ‘tetkik’. Bir ayrım mı
görüyor, bu biri Arapça, biri Türkçe iki tilciğin anlamları arasında? Yooo! Düşünmeksizin diziyor
eşanlamlı tilcikleri yan yana. Sorsanız kendisine, bunu yapmakla dilin varlığını artırdığını sanır. Do-
ğunun yalın yavan anlayışı... ‘Güzel yazmak’ kaygısıyla bir kavram için birden çok ad kullandıkça
bilelim ki kurtulamayacağız Doğu düşünüşünden.

‘İnceleme’ deyin, ‘tetkik’ deyin, bunun bilim dışı olanı var mıdır? Yersizdir ‘bilimsel inceleme’ de-
mek. Bir bilim kolunun, örneğin philologie’nin ortaya koyduğu, bilim dışı olabilir mi? Yersizdir ‘...
İlmî olarak ortaya koyduğu’ demek. Bay yüksek-öğretmen niçin böyle boyuna kullanıyor ‘İlmî’ sö-
zünü? Bir bilgin olduğunu, kendisini bir bilgin saydığını göstermek için. Esrikleşiyor bununla, ‘Ben
neymişim! Hep bilim sözü ediyorum!’ diyor kendi kendine. Anlamıyor ki ‘İlmî’ sözünü yerli yersiz
kullanmakla düşüncesinde gerçek bir düzen, bir seçiklik olmadığını gösteriyor. Oysa bu düzen, bu
seçiklik bilimin baş koşuludur (şartıdır). Ne yapalım ki günümüz kişilerinin çoğu kanıveriyor öyle
konuşanların bilgin olduğuna.

(Alınmıştır.)
Ataç, N. (1998). Günce: 2. İstanbul: Can.

Kelime Dağarcığı
tilcik: Kelime, sözcük. filoloji: Dil bilimi. esrikleşmek: Kendinden geçmek. ilmî: Bilimsel.

1. Metinde anlatılanları bir cümleyle özetleyecek olsanız bu cümle size göre ne olurdu?

453