Page 53 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

HAREKET ET, MUTLU OL !
Vücudumuz tıpkı bir makineye benzer. Çalıştırılmadığında verimi düşer ve aynı
paslanmış bir makine gibi işlev göremez hâle gelebilir. Yani sağlıklı çalışması için
hareket etmesi şarttır. Ancak sağlıklı olmak yalnızca hasta olmamak anlamına gel-
miyor. Aynı zamanda zihinsel ve ruhsal bakımdan da sağlıklı olmaya karşılık geliyor.
Sporun obezite, kalp rahatsızlıkları gibi pek çok sağlık sorununa iyi geldiğine yönelik

bilgilendirmelerle sıkça karşılaşıyoruz. İlkokul çağından yaşlılığa kadar sporun ne
kadar önemli olduğunu duyuyoruz. Buna karşın spor bir çoğumuz için yalnızca bir
dönem yaşamımıza girmeyi başarabilen bir heves ya da kulak asılmayan bir gerçek
olarak kalıyor. Bu gerçeğin stresi ve strese bağlı hastalıkları azaltmak konusunda hiç
de azımsanamayacak etkileri var.
Bu konudaki araştırmalar arasında ergenler üzerinde yapılan çalışmalar önemli
bir yer tutuyor. Ergenlik döneminde hem vücudumuzda oluşan biyolojik değişiklikler

hem de olgunlaşmayla birlikte ortaya çıkan bilişsel yetiler bizi sorgulamalara ve de-
ğişken bir ruh hâline iter. Ancak pek çok araştırma bir program doğrultusunda, belli
bir amaca yönelik etkinliklere ve organize sporlara katılmanın ergenin ruh sağlığı
üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermiş.
Almanya’da 2002 yılında, spor yapan ve yapmayan 14-18 yaş aralığındaki 1000
lise öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilen bir çalışmada, spor yapanların yapma-
yanlara göre daha olumlu kendilik imajına sahip olduğu, daha az oranda zararlı alış-
kanlıklar edindikleri, daha düşük depresyon, kaygı ve endişe skorlarına sahip olduğu
saptanmış.

Sporun en etkileyici işlevlerinden biri beynimizin öğrenme ve hafızadan sorumlu
merkezî hipokampüste yeni nöronların oluşumunu sağlaması. Spor sırasında oluşan
hafif derecede stresin kalsiyum akışını tetiklediği, bunun da hipokampüste yer alan
nöronlardaki kopyalama faktörlerini harekete geçirdiği düşünülüyor.
Ayrıca spor sırasında salgılanan endorfin; egzersizin yarattığı rahatsızlığı azalta-
rak rahatlama sağladığı, huzursuzluk ve depresyon hissini dindirdiği biliniyor.
(Düzenlenmiştir.)

Bilim ve Teknik Dergisi, Haziran 2016

HAZIRLAN
YORUM

1. Fiziksel etkinlikleri yapabilmenizi sağlayan organlar ve sistemler nelerdir?
2. Fiziksel etkinliklerin sağlığınız üzerinde ne tür olumlu etkileri vardır?

65