Page 13 - Biyoloji 11 | 2. Ünite

Bazı mutualist birlikteliklerde canlılar, zorunlu bir ilişki içinde bulunmadıklarından birbirinden ayrıl-
salar bile yaşamlarını sürdürebilir. Timsah ve timsahın ağzındaki atıklarla beslenen kuşlar arasında isteğe
bağlı (gevşek) mutualizm söz konusudur.

KOMMENSALİZM

Birlikte yaşayan iki türden birinin yarar sağlarken diğer türün bu ilişkiden olumlu ya da olumsuz etki-
lenmediği ilişki türüdür. Türler arasındaki herhangi bir yakın ilişkide çok az bile olsa iki tür de etkilenebile-
ceğinden doğadaki kommensal ilişkileri kanıtlamak zordur. Midye kabuklarına tutunarak yaşayan Bryozoa
(Biryozoa), midyenin sağladığı su akıntısıyla gelen besinlerle beslenir. Midyeye herhangi bir yarar ya da
zarar vermez. Sucul kaplumbağaların kabukları üzerinde yaşayan algler üzerinde yaşadıkları konakla hare-
ket eder ve korunur. Vantuzlu Remora balıkları, köpek balığına tutunarak ona zarar vermeden yaşar. Balık,
köpek balığının hareketiyle yer değiştirir ve onun yiyecek artıklarından beslenir (Görsel 2.1.11).

Görsel 2.1.11: Köpek balığı ve Remora balıkları arasında kommensal ilişki

Kommensal ilişkiler bazen rastlantısal olarak ortaya çıkabilir. Örneğin bizon, sığır, at gibi otçul hayvanlar
beslenirken ortaya çıkan böcekler, sığır kuşlarının ve öküz balıkçılları gibi kuşların besini olur (Görsel 2.1.12).
Bu kuşlar, bu ilişkiden açık olarak yarar sağlarken herbivorlar genel olarak bu ilişkiden etkilenmeyebilir.

Görsel 2.1.12: Afrika mandası ile kommensal ilişki kuran sığır balıkçılı
211