Page 3 - Biyoloji 11 | 2. Ünite

KURTLAR EKOSİSTEMİ NASIL DEĞİŞTİRDİ?

ABD’nin Wyoming (Vayoming) eyaleti sınırları içindeki Yellowstone Ulusal Par-
kı’nda yaşayan kurtlar geyik, antilop, bizon ve yaban koyunlarıyla beslenir. 1926'da
avcılık sonucu kurtlar park komünitesinden silindi. 1935'e gelindiğinde avlama ve ka-
panla yakalamayla ABD’de Alaska dışındaki kurtlar ortadan kaldırıldı. Kurt neslinin
yok olmasına neden olan bu durum karşısında kurtlar, koruma altındaki türler listesine
alındı.
Kurtların besin kaynağı olan geyikler aşırı üremeye başladı. Park yönetimi tara-
fından 1920'de Kanada geyiklerinin yıllık sayım çalışmaları başlatıldı. Geyik miktarı-
nın parkın taşıma kapasitesini aşmasını önlemek için park idaresi tarafından geyik

sürüsündeki bazı bireyler 1968'de öldürüldü. Halkın baskısı sonucu öldürme işlemi
durduruldu. Geyiklerin sayısı hızla arttı. Kavak ağacıyla ve söğütle beslenen geyikler,
bu ağaçların dolayısıyla parkın bitki örtüsünün neredeyse yok olmasına sebep oldu.
Söğütlerle beslenen diğer bir canlı olan kunduzlar da bölgeyi terk etti.
Kurt popülasyonunun toparlanmasını hızlandırmak isteyen koruma ekologları, 70
yıl sonra Yellowstone Ulusal Parkı’na bir düzineye yakın kurt bıraktı. 1995'te kurtların
dâhil olmasıyla parkta değişiklikler gözlendi. Kurtlar geyiklerle beslendiği için geyik-

lerin sayısı azaldı. Kurtların gelmesi geyiklerde davranış değişikliklerine neden oldu.
Geyikler kolayca avlanabilecekleri vadi ve boğazlardan uzak durmaya başladı. Kurt-
ların olduğu bölgeye yaklaşamadıkları için de o bölgede kavak ağaçları büyüdü ve
ağaçların sayısı arttı. Ağaçların sayısının artması ve ormanlık alanların yeniden oluş-
ması sonucu kuş türlerinin sayısı arttı. Söğütler de dere kenarında yeniden büyüme-
ye başladı. Kunduzların tekrar bölgeye gelmesiyle ördekler, su samurları, balıklar ve
amfibiler için yeni yaşam alanları oluşmaya başladı. Kurtların çakalları öldürmesiyle
tavşan ve farelerin sayısı arttı. Tavşan ve farelerle beslenen diğer canlıların sayısında
da artış oldu. Karga ve akbabalar leşler için bölgeye geldi. Bitki örtüsü geliştikçe eroz-

yon hızı azaldı ve nehirler daha az menderes yaptı. Su kanalları genişledi ve daha
çok havuz oluştu. Kurtların gelmesiyle yeniden canlanan park ve bitki örtüsü nehir
kıyılarını sağlamlaştırdı.
Kurtlar, geyikleri avlayarak geyiklerin sayılarının azalmasına neden olsalar da
hükmettikleri bölgede birçok canlının yaşamasına, bölgede canlı çeşitliliğinin oluşma-
sına ve çevrenin fiziksel değişimine katkı sağladı.

HAZIRLAN
YORUM

1. Kurtlar ekosistem dengesinin oluşmasında nasıl bir etkiye sahiptir?

2. Bazı canlıların sayısının çok fazla artışı aynı ekosistemde yaşadıkları diğer canlıları nasıl etkileyebilir?
3. Ekosistem dengesinin bozulması ne tür sorunlara yol açabilir?

201