Page 25 - Biyoloji 12 | 1.Ünite
P. 25
UCC olmuştur. Mutasyon sonucu değişen mRNA kodonu da yine se-
rin amino asidini şifrelediği için protein sentezi sırasında herhangi bir
aksaklık ortaya çıkmamıştır.Yani canlıda bu mutasyon etkisini göste-
rememiştir.
DNA’daki bir kodon, bir amino asidi şifreler. Örneğin DNA’ daki karşılı-
ğı TAA olan kodon, mRNA’ya AUU kodonu olarak aktarılır. Bu kodon
izolösin amino asidini şifreler. Kodonlara uygunluk gösteren tRNA’daki
üçlü nükleotit dizisine antikodon adı verilir. İzolösin amino asidine uy-
gunluk gösteren antikodon şifresi UAA’dır. Protein sentezi sırasında
durdurucu kodonlara karşılık amino asit ve tRNA gelmez.
Protein sentezi, aynı zamanda metiyonin amino asidini de şifreleyen
AUG kodonu ile başladığından bu kodona başlama kodonu adı verilir.
UAA, UAG, UGA ise durdurma kodonu olarak ifade edilir. mRNA’daki
kodonlar ve şifreledikleri amino asitler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir
(Tablo 1.1).
Tablo 1.1: Kodonlar ve Kodonların Şifrelediği Amino Asitler
1.2.1. PROTEİN SENTEZİ
DNA, protein sentezinde rol oynayan RNA moleküllerini ve dolayısıyla
protein sentezini şifreleyerek canlıya özgü özelliklerin ortaya çıkışını
sağlar.
Transkripsiyon, DNA’nın bir ipliğinin üzerindeki kodonlara uygun ola-
rak mRNA sentezlenmesidir. DNA üzerindeki genden transkripsiyonla
sentezlenen mRNA, sentezlenecek proteinin amino asit dizilişini be-
lirler. DNA üzerindeki gende sadece bir zincir, RNA nükleotit dizisinin
sentezlenmesinde iş görür. Kalıp olarak kullanılan DNA zinciri, anlamlı
zincir olarak ifade edilir. Anlamlı zincirin karşısında anti paralel uzanan
DNA zinciri ise tamamlayıcı zincir olarak adlandırılır.
GENDEN 39
PROTEİNE
