Page 18 - Tarih 11 | Çalışma Defteri-3

Beceri Temelli -I

AVRUPADAKİ GELİŞMELERE BAĞLI OLARAK OSMANLI ASKERÎ SİSTEMİNDE YAŞANAN DEĞİŞİMLER

Ön bilgilerinizi ve verilen metinleri kullanarak soruları cevaplayınız.

XIII. yüzyıldan itibaren Çinliler, günümüzdeki el bombasına benzer humbaralarda barutu kullandılar. Avrupa’da ise
XIV. yüzyılda ateşli silahlarda barut kullanılmaya başlandı. Teknik gelişmelerle beraber XV. yüzyılda ateşli silahlar
savaşın zorunlu araçları haline geldi. Ateşli silahların orduda kullanılmasıyla başlayan süreç Avrupa’da “Askerî
Devrim” olarak adlandırılmış ve ücretli asker sayısı artırılarak geleneksel ordunun yerini ateşli silahlarla donatılmış
ücretli askerler almıştı. Osmanlı Devleti ise buna karşılık yeniçerileri tüfek kullanımında eğitip sayısını artırdı. Aynı
zamanda sipahileri ateşli silah kullanımına alıştırmaya çalışarak Avrupa orduları karşısında durumu dengelemeye
çalıştı. Osmanlıların Balkanlardaki sınır kalelerinde XV. yüzyılın ortalarından itibaren top ve tüfek kullandıkları arşiv
kaynaklarında yer almaktadır. Avrupa’da savaş zamanlarında ihtiyaç kadar top döktürülürken Osmanlı Devleti’nde
I. Murat Dönemi’nde topçu ocağı kurulmuş ve top üretimi Avrupa’dan daha düzenli bir şekilde gerçekleştirilmiştir.

Osmanlı’da Sipahiler
orduya katılan tımarlı sipahilerden oluşmaktaydı. ✓XVII. yüzyılda tımar sisteminin

✓XVI. yüzyılda Osmanlı ordusunun büyük bir kısmı maliyeti ucuz ve savaş zamanı

bozulmasıyla birlikte tımarlı sipahi sayısı büyük ölçüde azaldı. (1616’da 14867 olan tımarlı
sipahi sayısı 1655’te 6052’ye kadar düştü.) ✓Geleneksel silahlarla savaşan sipahiler, ateşli silah
eğitimine ayak uydurmakta zorlanmışlardır. ✓Sipahilerin savaş meydanındaki yetersizlikleri
ortaya çıktıkça yerine ateşli silahlar kullanabilen yeniçeriler ile sekban ve saruca paralı
askerleri getirilmiş, bu sebeple tımar sistemi de gerilemiştir.

ORTAÖĞRETİM 18 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ