Page 14 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | Çalışma Defteri 4

Açık Uçlu Sorular

Üsküdar gezintileri Nuran’a İstanbul’u tanımak hevesini vermişti. Ezici sıcağa rağmen birkaç gün üst üste İs-
tanbul’a indiler. Eski saraydan başlayarak camileri, medreseleri, semt semt gezdiler. Akşamüstü Beyoğlu’nda bir
kahvede dinleniyorlar yahut herkes işini görmek için ayrılıyor, sonra vapurda buluşuyorlardı.
Nuran’ı iskelede beklemek, gecikince gözü saatte kalmak; kahramanımız için ayrı hazlar oluyordu. Mizah edebi-
yatlarının belli başlı mevzusu olan kadınların bekletmek huyundan erkeklerin bu kadar şikâyetçi olmasına şaşı-
yordu. Nuran’ı beklemek ona çok lezzetli geliyordu. Her şey lezzetliydi, ucunda Nuran bulunmak şartıyla.
Genç kadın İstanbul’u tanıdıkça Mümtaz’a hak veriyordu. Bir gün ona,
— Kuzum, senin yaşın bu kadar genç. Öyle olduğu hâlde bütün bu eski şeyleri nereden seviyorsun, diye sordu.
Mümtaz o zaman ona İhsan ağabeyi anlattı. Gençliğinde Paris’te Jaures’in peşinden bir zamanlar nasıl ayrılmadı-
ğını, sonra Balkan Harbi içinde İstanbul’a dönüşünde birdenbire nasıl değiştiğini, nasıl kendi hayatımızın kaynak-
ları etrafında dolaştığını, anları şahsi bir tecrübe gibi yaşamaktan nasıl bıkmadığını söyledi.
— Bende İhsan’ın tesiri büyüktür. Asıl hocam odur. Onun sayesinde o kadar az yoruldum ki... İhsan’ın en güzel
tarafı, insan için yolları kısaltmayı bilmesidir.
O söyledikçe Nuran’ın İhsan’ı tanımak arzusu artıyordu.
— Öyle ise bir gidip görelim yahut Emirgan’a çağıralım.
— Zaten seni tanımalarını istiyorum. Doğrusunu istersen biraz geciktik. Ben ağabeyim diyorum, İhsan babam
sayılır.
Nuran bir müddet düşündü, sonra karar verdi.
— Vazgeç, dedi. Bu yaşta nişanlı olarak takdim edilmek hoşuma gitmiyor. Nasıl olsa görürüz, herhâlde onu da
Macide’yi de çok seveceğimi biliyorum.
Sonra yeniden o gün gördükleri şeylere döndüler. Cerrahpaşa’yı gezmişlerdi. Nuran, avlularında ot bitmiş, damı
çökük, fukara yatağı medreselere, harap Tabhane’ye, Hekimoğlu Alipaşa Camisi’nin yüzük taşı biçimine hayran
oldu.
İstanbul’un bu semtleri bu ağustos gününde, pislikten, tozdan, sıcaktan bitaptı. Her yerde harabe çeşnisi, sıcağın
arttırdığı bezginlik, bir yığın hasta ve yorgun çehre, fizyolojik çöküş göze çarpıyordu. Şehir ve içinde oturanlar, o
kadar birbirlerine benziyorlardı. Yorgun göz veya vücutla dört beş metre murabbasına sığdırılmış, tahtaları mo-
rarmış, kiremitleri kırık, cüssesi yana doğru yatmış evler birbirini tamamlıyorlardı; ikisi de içinde doğdukları şehri
tanımasa bir senaryo için hazırlanmış sanabilirlerdi.
Ara sıra tıpkı caddedeki insanları ite-kaka geçen hususi otomobiller, lüks arabalar gibi bu yıkık, bir tarafı çarpıl-
mış, pencereleri süsleyen sardunyalara varıncaya kadar sefaletin kemirdiği evlerin yanı başında beyaz ve tahini
boyalı eski bir konak yavrusu, mazideki zenginliğin, hayatın çiçeği lüksün, hâlâ şaşırtıcı bir artığı gibi görünüyor-
du. Onların da çoğu boyasızdı. Açık, perdesiz pencerelerden bu mazi artıklarıyla hiç de uyuşamayan biçare başlar
uzanıyordu.
Onların yanı başlarında mimarisi meçhul, herhangi hayat standardına girmesi imkânsız, upuzun veya tıknaz, biri
oburunu hiç tutmayan, semtin havasına sırtını çevirmiş, duvarları çivit boyalı kireçle örtülmüş yirmi sene evvelki
kârgir evlere tesadüf ediyorlardı.

Yukarıdaki metin Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Huzur adlı romanından alınmıştır. Bu metin doğrultusunda romanın yapı
unsurlarını tespit ediniz.

a. Olay örgüsü: ............................................................................................................................................................................
b. Kişiler: ............................................................................................................................................................................

c. Zaman: ............................................................................................................................................................................

d. Mekân: ............................................................................................................................................................................

e. Anlatıcı ve
bakış açısı: ............................................................................................................................................................................

ORTAÖĞRETİM 14 TDE-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ