Page 23 - Tarihı 10 | Çalışma Defteri-8

Açık Uçlu Sorular

Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

OSMANLI MİLLET SİSTEMİ

Osmanlı millet sistemini bir tren katarına benzetebiliriz. 1299 Söğüt’ten kalkan bir Osmanlı treninin varlığını kabul edelim. Tren
hızla yoluna devam ederken her istasyonda katara bir vagon takılmıştır. Bu süreç Kanuni devrinin sonuna kadar yani tren son
istasyona varıncaya kadar devam etmiş ve vagon sayısı çoğalmıştır. Netice, Osmanlı treninin çektiği Türkler, Araplar, Kürtler,
Boşnaklar, Tatarlar gibi Müslüman toplumların da bir arada seyahat ettikleri vagonların arkasına Rum, Bulgar, Sırp, Macar, Ma-
kedon, Karadağ, Gürcü, Yahudi gibi gayrimüslim milletlerin ayrı ayrı oturduğu vagonlar ilave edilmiştir. Bu trenin lokomotifi
seyfiye sınıfı (askeri paşalar ve ordu), ulema sınıfı (din alimleri) ve kalemiyedir (sivil paşalar bürokratlar). Lokomotifin makinisti
Halife-Sultandır. Lokomotifin kömür ihtiyacı Müslüman ve gayrimüslimlerin verdiği vergilerle karşılanmaktaydı. Lokomotif iyi
çalışırken ve hızlı giderken her millet kendi vagonunda, başlarında dinî şefleri (Patrik, haham, piskopos) olmak üzere huzur ve
refah içinde seyahate devam etmiştir. Kimse trenden inmeye veya kendi vagonunu katardan ayırmayı düşünmemiş veya cesa-
ret edememiştir. Dolayısıyla Osmanlı barış treni emniyet içinde ve kendinden emin bir şekilde yoluna devam etmiş ve Kanuni
döneminde son durağa varmıştır. Son durakta, 1683 yılına kadar beklemiştir. Bu bekleme esnasında kendi eski sistemine yeni bir
alternatif yaratamamış, yani yeni bir lokomotif koyamamış, vagonları da yenileyememiştir. Bunun üzerine yolcularda huzursuz-
luk belirtileri yavaş yavaş baş göstermiştir. Huzursuzluk imparatorluk yok oluncaya kadar artarak devam etmiştir.
Bayram Kodaman, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2007, Sayı:16, ss. 1-24.’den alınmıştır.

1. Osmanlı Devleti’nde yaşayan milletler hangileridir? Yazınız?
..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
2. Bu milletlerin bir arada yaşamasını nasıl açıklayabiliriz?
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................

3. Osmanlı Devleti’ni yöneten idari yapı hangi guruplardan oluşmuştur? Yazınız.
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
4. Osmanlı Devleti’nde Müslüman ve gayrimüslümlerin verdiği vergiler devlet işleyişinde hangi amaçlara hizmet etmiş-
tir? Bu uygulama olmasa yaşanabilecek sorunlar neler olabilir? Açıklayınız.
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
5. Kanunî Döneminden sonraki süreçte yaşanan sorunlar nelerdir? Osmanlı Devletinin sorunlarına niçin çözüm üretile-
memiştir?
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 23 TARİH-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ