Page 22 - İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük 12 | Çalışma Defteri-8

Beceri Temelli - 1

Aşağıdaki soruları verilen metinden hareketle cevaplayınız.

NE SAVAŞ NE BARIŞ

ARAP-İSRAİL SAVAŞLARI

1- 1956 Arap-İsrail Savaşı: 1952 yılında Nasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi’nin Mısır’da iktidarı ele geçirmesin-
den sonra başlatılan Süveyş Kanalı’nı millileştirme hareketi, İngiltere, Fransa ve İsrail tarafından tepkiyle karşıla-
narak savaş sebebi sayılmıştı. Sovyet Rusya’nın Arapları desteklemesi üzerine ABD girişimlerde bulunarak taraflar
arasındaki ateşkesi sağlamış, savaşın sonucunda İsrail toprakları neredeyse dört kat genişletmiştir.

2- 1967 Arap-İsrail Savaşı (Altı Gün Savaşı): Suriye-İsrail gerginliği, Suriye ile Mısır arasında karşılıklı savunma anlaş-
ması imzalanması, Suriye ve Ürdün’den İsrail’e yönelik olarak sürdürülen Filistin gerilla faaliyetleri gibi nedenlerle
İsrail kendisini kuzeyden ve güneyden iki düşman devlet arasında sıkışmış olarak hissedince Arap devletleri ile İsrail
arasında yeni bir savaşın fitili ateşlenmiş oldu. Hava gücünü iyi kullanan İsrail, tüm cephelerde zafer elde ederek
Gazze Şeridi, Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ün, bir başka ifadeyle tüm Filistin topraklarının ve Suriye’nin Golan Tepeleri
ile Mısır’ın Sina Yarımadası’nın kontrolünü ele geçirdi. Savaş sonucunda İsrail, topraklarını üç katına çıkardı. İsrail’in
ele geçirdiği topraklarda bulunan 1,5 milyon civarındaki Filistinli de İsrail yönetiminde kaldı.

3- 1973 ARAP-İSRAİL SAVAŞI (YOM KİPPUR): Mısır, Suriye ve Ürdün, kaybettikleri toprakları geri almak amacıyla,
İsrail’in Yom Kippur tatilinde olduğu 6 Ekim 1973 tarihinde İsrail’e saldırdı. Çıkan çatışmalar, 1974 yılında ABD’nin
arabuluculuğu ile yapılan antlaşmalarla sona erdi. Bu savaşta Araplar petrol üretimini azaltarak İsrail’i destekleyen
Batı ülkelerine karşı petrolü koz olarak kullanmışlardır.

1974 barışından üç yıl sonra, 1977 yılında Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat İsrail’i ziyaret etti. Daha sonra Amerika,
Mısır ve İsrail arasında 1978’de Camp David Antlaşması imzalandı. Antlaşmaya göre İsrail Sina Yarımadası’nı Mısır’a
geri verdi, buna karşılık Mısır da İsrail’in siyasi varlığını kabul etti. Bu antlaşma, İsrail Devleti’ni meşru kabul etme-
yen ve boykot politikası izleyen Arap stratejisindeki ilk büyük çatlaktır. Bu antlaşmaya rağmen Arap ülkeleri ile
İsrail arasındaki husumet sona ermemiştir. Filistin meselesi, günümüzde de pek çok Arap ülkesi bakımından İsrail ile
ilişki kurmanın ön koşulu olmayı sürdürmektedir. İsrail, Arap ülkeleriyle ilişkilerinde tam normalleşme sağlayama-
mış, ilişkilere daha ziyade “Ne savaş ne barış.” durumu hâkim olmuştur.
73 yıllık mevcudiyetine rağmen İsrail, bölgeye entegre olmaya zorlanmaktadır. Filistin-İsrail ve Arap-İsrail sorunu,
politik bir araç olarak kullanıldığı sürece sorununun barışçı çözümünü beklemek gerçekçi görünmemektedir.

Nigar Neşe KEMİKSİZ, ARAP-İSRAİL SORUNU ve BÖLGESEL YANSIMALARI

ORTAÖĞRETİM 22 T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ