Page 78 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

BEŞERÎ SİSTEMLER

Türkiye’de sanayi faaliyetleri Cumhuriyet’ten bu-
güne hızla artmış ve çeşitlenmiştir. Ata türk'ün şu Tablo 2.20: Sanayinin GSMH'deki Oranı (TÜİK)
sözü sanayinin ülkemiz için önemini ortaya koymak- Yıl GSMH İçinde Sanayinin Oranı (%)
tadır: “Her yeni endüstri eseri, muhitine refah ve me- 1925 9,6
deniyet ve bütün memlekete mutluluk ve kuvvet ver- 1950 13
mektedir.”
Sanayi sektörünün gayrisafi millî hasılada ki payı 1980 21
sürekli artmıştır (Tablo 2.20). Örneğin 1950’de GSMH 2018 29,4
içinde sanayinin payı %14,6 dolayında iken 2018 yılın-
da yaklaşık %29,4 olmuştur. Sanayide kullanılan sermaye, önceden devlet tarafından karşılanırken bugün
daha çok özel sektör tarafından karşılanmaktadır. Sanayi faaliyetlerinde büyük oranda elektrik enerjisi kul-
lanılmakta olup bu enerjinin sağlanması için çok sayıda termik santral ile hidroelektrik santrali kurulmuştur.

Tablo 2.21: Sanayideki İş Gücünün Ekonomik Faaliyetler Alanlarındaki Payı (TÜİK)
Yıl Toplam İş Gücü Sanayi İş Gücü (%) Sanayi sektörü, Türkiye'deki istihdamda
önemli bir yere sahiptir. Bu sektörün top-
1955 12 205,3 726,5 5,9
lam iş gücü içindeki payı her yıl ar tış göster-
1985 20 556,7 2185,3 10,6 mektedir. 1955 yılında toplam iş gücü içeri-
2000 20 941 3612 17,2 sinde sanayinin oranı %5,9 iken 2018 yılında
2018 28 738 7666 26,7 %26,7’e çıkmıştır (Tablo 2.21).

Tablo 2.22: Dış Ticaret Gelirlerinde Sanayinin Payı (Milyon Dolar, TÜİK)
Sanayi sektöründe elde edilen gelirlerin
büyük bölümü yapılan ihracata dayalıdır. Yıl Dış Satım (İhracat) Sanayi (%)
Türki ye'nin yıllık dış satım gelirleri arasın- 1965 464 91 19,6
da sanayinin oranı %90’ın üzerine çıkmıştır. 1980 2910 1047 35,9
1965 yılında bu sektöre ait dış ticaret ge- 2000 27 775 25 339 91,2
lirlerinin oranı %19,6 iken 2018 yılında bu
oran %93,9'a yükselmiştir (Tablo 2.22). 2018 167 933 157 718 93,9
Türkiye 2018 yılı TÜİK verilerine göre toplam ihracatı 791 milyar TL civarında gerçekleşmiştir. Bu ihracat
içerisinde otomotiv, hazır giyim, demir ve demir dışı metaller, çelik, kimyevi maddeler ve tarıma dayalı iş-
lenmiş ürünler üst sıralarda yer almaktadır (Grafik 2.18). Ayrıca Türkiye’nin 2011 yılında yaklaşık 1,5 milyar TL
olan savunma sana yisi ihracatı 2018 yılında yaklaşık 10 milyar TL’ye yükselmiştir.

(Milyar TL)
180

160

140

120

100

80

60

40

20

0
Tarõma dayalõ Kimyevi Hazõr giyim Otomotiv Gemi ve yat Elektrik Makine Demir ve demir ‚imento cam Savunma ve Diğer sanayi
işlenmiş maddeler endŸstrisi elektronik ve aksamlarõ dõşõ metaller- seramik ve havacõlõk ŸrŸnleri
ŸrŸnler hizmet çelik toprak ŸrŸnleri
Grafik 2.18: 2018 yılı sanayiye dayalı ihracat rakamları (milyar TL, TÜİK)

154