Page 73 - Coğrafya 11 | 2.Ünite

11. Sınıf
TÜRKİYE'DE EKONOMİ

Kimya sanayisinde birçok ham madde kullanıla-
rak çok sayıda ürün elde edilmektedir. Kimya sanayi-
sinin başlıca alt dalları petrokimya, ilaç, lastik, gübre,
sabun ve deterjan sanayileridir. Petro kimya sanayi-
sinde LPG (Sıvılaştırılmış Petrol Gazı), benzin, moto-
rin, fuel-oil, jet yakıtı, gaz yağı, madeni yağ lar, sente-
tik lifler, plastik, asfalt, naftalin gibi birçok ürün elde
edilmektedir. Türkiye'de bulunan petrol rafinerileri;
İpraş (İzmit-Görsel 2.132), Alia ğa (İzmir), Orta Ana-
dolu (Kırıkkale) ve Batman rafinerileri (Harita 2.25)
şeklinde sıralanabilir (Tablo 2.19). Batman Rafineri-
si sadece Türkiye'de çıkarılan petrolü işlemektedir.
Motorlu taşıtlara lastik üreten fabrikalar ise İzmit, Görsel 2.132: Tüpraş Rafinerisi (İzmit)
Ada pazarı ve Kırşehir’de bulunmaktadır (Harita 2.25).

Tablo 2.19: Türkiye'de Yer Alan Rafineriler ve Yıllık İşleme Kapasiteleri (Doğanay, H., 2016)
Rafinerinin Adı Bulunduğu Yer Kuruluş Yılı Kapasite (Milyon ton)
Batman Batman 1956 1,2
İpraş İzmit 1961 11,5

Aliağa İzmir 1972 10,5
Orta Anadolu Kırıkkale 1987 5,0
Toplam 28,2

Toprağa katılan ve verimi artırmaya dönük inorganik veya mineral maddelere yapay gübre denir. Yapay
gübreler azotlu, fosfatlı, potaslı ve kompeze (bileşik) olarak üretilmektedir. Türkiye'de gübre üreten tesisler
Bandırma (Balıkesir), Aliağa (İzmir), Kocaeli, İskenderun, Ceyhan (Adana), Mersin, Kü tahya, Gemlik (Bursa) ve
Samsun'da bulunmaktadır. Kimya sanayisinin bir kolu olan ilaç sanayisi, başta İstanbul olmak üzere Kocaeli
ve Tekirdağ’da gelişmiştir. Sabun ve deterjan üretimi de kimya sanayisinin bir faaliyet koludur. İstanbul, İz-
mir, İzmit, Balıkesir ve Gaziantep sabun ve deterjan üreten tesislerin bulunduğu başlıca illerdir (Harita 2.25).

K

Petrol rafinerileri Gübre fabrikası

Lastik fabrikası İlaç sanayisi
0 100 200
km Deterjan fabrikası
Harita 2.25: Türkiye'de kimya sanayisinin faaliyet gösterdiği yerler (Doğanay, H., 2016)

149