Page 45 - Coğrafya 12 | 3.Ünite

SUDAN: BÖLÜNME SANCISI

Sudan’daki çatışmaların kökeni, bağımsızlığını ilan etmesinden çok öncelere, İngiltere sömürgesi olduğu
dönemlere dayanmaktadır. O dönemde İngiltere’nin sömürgesi olan ülkelere uyguladığı politika ‘‘Böl ve
Yönet’’ biçimindedir. İngiltere bu politikası bağlamında Sudan’nın kuzeyi ile güneyini birbirinden izole
etmek için Kuzeyli tüccarların Güney Sudan’a girmesini engellemiş, bölgedeki Hristiyan misyonerlik fa-
aliyetlerini desteklemiş ve eğitim dilinin İngilizce olmasını sağlamıştır. İngiltere yıllar içerisinde amacına
ulaşmış; Güney ile Kuzey Sudan ekonomik, siyasi ve kültürel bağları açısından birbirinden oldukça farklı
bir hâle gelmiştir.
İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bölge üzerindeki hâkimiyetini sürdürmek isteyen İngiltere sömürge po-
litikasında değişikliğe giderek Kuzey ve Güney Sudan arasında suni bir bağ kurmaya çalışmıştır. Her yö-
nüyle farklılaşan iki bölge üzerinde etkili bir yönetim kurulmaya çalışılması Kuzeyde Hartum’daki merkezi
yönetimle Güney Sudan’daki muhalifler arasında yıllar boyunca sürecek olan çatışmaları başlatmıştır.
Çatışmaların ateşini körükleyen başka bir unsur ise bu iki grubu destekleyen dış ülkelerdir. Etiyopya, Eritre,
Uganda, İsrail ve ABD gibi ülkeler muhalifleri desteklerken, İran ve Rusya merkezî yönetimin arkasında
yer almıştır.

Yıllarca iki grup arasında çatışmaların son bulması amacıyla görüşmeler yapılmış ve 2011 yılında yapılan
referandumla ülke, Kuzey ve Güney Sudan olarak ayrılmıştır. Bu ayrılma sırasında gerçekleştirilen referan-
dumda çeşitli maddeler ortaya konmuştur. Bu maddelerden günümüzdeki çatışmaların da nedeni olarak
gösterilebilecek en önemli konu petrol kaynakları açısından oldukça zengin olan Abyei bölgesinin hangi
tarafta kalacağı ve sınırların nasıl belirleneceğidir. Referandum sırasında taraflar bu konuda uzlaşmış gibi
görünse de Çin ve ABD gibi ülkelerin giderek artan enerji ihtiyacı Sudan’a yönelik ilgiyi artırmıştır. Bu
ülkeler arasındaki rekabet, Sudan’daki çatışmalara yansımakta ve yeni çatışmalara zemin hazırlamaktadır.

Afrika’nın en uzun süreli iç savaşı olan Sudan’daki Kuzey-Güney çatışmasında, sadece ikinci safhasının
başladığı 1983’ten bu yana geçen sürede iki milyondan fazla kişi hayatını kaybetmiş, dört milyon kişi
mülteci olarak yaşamak zorunda kalmıştır. Bu durum geçen yıllar içerisinde çatışma bölgelerindeki güç
mücadelesine çevrilen gözlerin, yaşanan insanlık dramını göz ardı ettiğinin göstergesidir.
(Düzenlenmiştir.)

Dünya Çatışmaları, Cilt 2, s.3-60

Günümüzde Sudan gibi birçok çatışma bölgesi vardır. Dünya barışının sağlanabilmesi için neler yapılabi-
lir? Düşüncelerinizi yazınız.

191