Page 40 - Coğrafya 12 | 3.Ünite

2 6 Çatışma Bölgeleri

İnsanlık tarihi boyunca ülkeler ve topluluklar arasında yaşanan çatışmalar günümüzde de devam etmektedir
(Harita 2.6). Bu çatışmaların belli başlı nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Sanayi Devrimi’nden sonra ortaya çıkan sömürgecilik faaliyetleri, Avrupa ve ABD’de zenginlik ve eko-
nomik gelişmeye neden olurken sömürülen ülkelerde yoksulluğu ve ekonomik eşitsizliği artırmış ve
çatışma için büyük bir gerginlik potansiyeli oluşturmuştur. Bu ülkeler siyasal bağımsızlıklarını kazanma-
larına rağmen geçmişteki sömürgecilik faaliyetlerinin izlerini hâlâ taşımaktadır. Emperyalist devletlerin
belirlediği sınırların bölgede yaşayan toplumların etnik sınırlarıyla örtüşmemesi ve dolayısıyla beklenti-
lerini karşılayamaması bu durumdan memnun olmayan kesimler arasında çatışmaya neden olmaktadır.

• Doğal kaynakların sınırlılığı günümüz çatışmalarının önemli nedenlerindendir. Petrol, kömür, doğal gaz
gibi fosil yakıtları ve stratejik yer altı kaynaklarını ele geçirme, üretimi ve pazarlamasını kontrol etme
çabaları ülkeler arasında çatışmalara neden olmaktadır.
• Sınır anlaşmazlıkları, su sorunu, küresel iklim değişimi ve kuraklık gibi faktörler günümüz çatışmalarına
neden olan diğer faktörlerdir.

1. Irak Sorunu: Irak, sahip olduğu önemli petrol
rezervlerinden dolayı yakın geçmişte Orta Do-
ğu’nun en büyük çatışma bölgelerinden biri ol-
muştur. Irak-İran Savaşı, 1990’da Irak’ın Kuveyt’i
işgal etmesi ve sonrasında Irak’a karşı gerçekleş-
tirilen Körfez Harekatı, 2003 yılında ABD’nin
Irak’ı işgal etmesi günümüze kadar devam eden
çatışmaları beraberinde getirmiştir. 8
1. Irak 8
2. Ukrayna
2. Ukrayna İç Savaşı: 2013 yılının Kasım ayında iç 3. Afganistan
çatışmalarla başlayan Ukrayna krizi, bugün ABD, 4. Yemen
AB ve Ukrayna ile Rusya arasında sürmekte olan 5. Filistin-İsrail
bir uluslararası güç mücadelesine dönüşmüştür. 6. Nijerya
Rusya’nın Avrupa’ya sattığı doğal gazının yak- 7. Doğu Türkistan
laşık %80’lik kısmının Ukrayna üzerinden taşın- 8. Venezuela
ması krizin önemli nedenlerindendir. 2014 yılında 9. Suriye
10. Azerbaycan-Ermenistan
Kırım’ın Rusya’ya bağlanması sorunu derinleştir-
miştir. Harita 2.6: Günümüz çatışma bölgeleri

3. Afganistan: Hazar ve Orta Asya petrollerinin 4. Yemen Sorunu: 2011 yılında meydana gelen
taşınması konusunda stratejik öneme sahip olan ayaklanma sonucunda ortaya çıkan Yemen krizi gü-
Afganistan son yüzyıl içerisinde önemli çatışma nümüzde hâlâ devam etmektedir. Suudi Arabistan,
ve işgallere sahne olmuştur. Küresel güçlerin ilgi BAE, Bahreyn, Kuveyt ve İran’nın çatışmalara mü-
odağı olan Afganistan, 1979 yılında Sovyetler Bir- dahil olmasıyla uluslararası bir sorun hâline gelmiş-
liği tarafından işgal edilmiştir. 2001 yılına gelindi- tir. Yemen’deki çatışmaların en önemli sebebi Aden
ğinde ise ABD müdahalesine uğramıştır. İşgallerin Körfezi’nin kontrolünün bu bölgede olmasıdır.
fiilen sona ermesine rağmen Afganistan’da iç karı-
şıklar hâlâ devam etmektedir.

186