Page 35 - Coğrafya 9 | 1.Ünite

Yerel Saat
Yerel saat, bir yerin kendine özgü saatidir. Bir noktanın yerel saati, bulunulan meridyenin Güneş’in tam kar-
şısında olduğu an, saat 12.00’ye ayarlanarak tespit edilir. Bu vakit aynı zamanda Güneş’in ufuk düzlemi üzerinde
tepe noktasında görüldüğü andır (Şekil 1.17). Öğle vaktinden sonra Güneş ışınlarının geliş açısı giderek küçülür.

Şekil 1.17: Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açıları gün içinde değişir. Güneşin tepe nok-
tasına ulaştığı öğle vaktinde yerel saat 12.00 kabul edilir.
• Farklı meridyenler üzerindeki noktaların yerel saatleri de farklıdır.
• Yerel saat farklarının oluşma nedeni, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki hareketidir.
Dünya kendi ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döndüğü için Güneş’i doğudaki meridyenler daha önce görür
ve bu meridyenlerdeki yerel saatler daha ileri olur. Dünya, ekseni etrafındaki bir dönüşünü 24 saatte tamamlar. Bir
günde Dünya üzerindeki 360 meridyen yayı Güneş’in önünden geçer (24 saat x 60’=1440 dk, 1440’: 360=4 dk).
Böylece Güneş’in önünden her 4 dakikada bir meridyen yayı geçmiş olur.
Örnek soru SORU

33° doğu meridyeninde yer alan Ankara’da yerel B noktasında yerel saat 12.00 iken aşağıdaki şe-
saat 12.00 iken 45° doğu meridyenindeki Iğdır’da kilde meridyenleri gösterilen A, C, D ve E noktalarının
yerel saat kaç olur? yerel saatleri kaçtır?
o
o
o
o
0 o 15 D 30 D 45 D 60 D
o
o
33 D 45 D
ANKARA IĞDIR
A B C D E
12.00 ?
Çözüm

12.00
Önce Ankara-Iğdır arasındaki meridyen farkı bu-
lunur: 45°-33°= 12° ÇÖZÜM
Her meridyen Güneş’in önünden 4 dakika za-
man farkı ile geçtiğinden Ankara ile Iğdır arasındaki
zaman farkı: 12°×4 dk= 48 dakikadır.
Iğdır, Ankara’nın doğusunda yer aldığı için yerel
saati daha ileridir.
Iğdır’ın yerel saati: 12.00+48 dk= 12.48 olur.

Ortak Saat (Ulusal Saat)
Yerel saat farklarının ortaya çıkardığı karışıklığın giderilmesi, sosyal ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi,
haberleşme ve ulaşım gibi hizmetlerin hızlı ve düzenli şekilde sağlanması amacıyla ülkenin tamamında ya da
belirlenen bir bölümünde ortak saat (ulusal saat) uygulaması yapılır. Ülkeler saatlerini 15 ve katları olan merid-
yenlerin saatlerine göre ayarlar. Türkiye gibi doğu-batı genişliği az olan ülkelerde tek bir saat dilimi kullanılır.
Ancak Rusya, Kanada ve ABD gibi doğu-batı yönünde geniş alan kaplayan ülkeler aynı anda farklı saat dilimleri
o
kullanır. Ülkemizde ortak saat olarak 45 doğu boylamının yerel saati kullanılmaktadır.

DOĞAL SİSTEMLER 45