Page 131 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

2.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan Bölüm

Ses Kirliliği
Canlı yaşamını olumsuz etkileyen her türlü ses, ses kirliliği (gürültü kirliliği) olarak tanımlanır. Makinelerin
çalışması, trafik, demir yolları, sanayi tesisleri ve havaalanları ses kirliliğine neden olur. Ses kirliliği insanlarda
kulak uğuldaması, işitme kaybı, dolaşım bozukluğu, agresiflik, yüksek tansiyon, stres, dikkat dağınıklığı, uyku
bozukluğu gibi pek çok ruhsal ve bedensel sorunlara neden olabilir. Ses kirliliği, ses dalgalarıyla haberleşen veya
gece avlanan canlıları da olumsuz etkiler.

Ses kirliliğine karşı alınacak önlemler
• Ulaşımda toplu taşıma kullanılmalıdır.
• Sanayi tesisleri şehirlerden uzak alanlara kurulmalıdır. Sesin ölçü birimi desibeldir. 35–65 desibel sesler normal-
dir. 65–90 desibel sesler sürekli işitildiğinde zarar verecek
• Binalarda ses yalıtımı yapılmalıdır.
kadar risklidir. 90 desibelin üzerindeki sesler tehlikelidir.
• Bireysel gürültü yapılmamalıdır.
• Toplum ses kirliliği konusunda bilinçlendirilmelidir.

Radyoaktif Kirlilik
Bir kaynaktan (radyoaktif madde vb.) elektroman-
yetik dalga veya parçacık şeklinde salınan enerji
radyasyon olarak tanımlanır. Belirli bir çevrede
radyoaktif maddelerin kontrolsüz dağılımı ve yayılımı
ise radyoaktif kirlilik olarak adlandırılır.
Radyoaktif maddelerin parçalanmasıyla alfa (α),
beta (ß) ve gama (γ) gibi ışınlar çevreye yayılır.
Bu ışınlar canlı hücreleri doğrudan etkileyerek kan-
sere, sakat ve ölü doğumlara neden olur.
Nükleer santrallerde meydana gelen kazalar, radyo-
aktif sızıntılar ve nükleer silah denemeleri radyoaktif
kirlilik nedenleridir. Görsel 20: Radyoaktif kirliliğe neden olan variller

Güneşten gelen X ışını, UV gibi zararlı ışınlar; uranyum, toryum gibi elementler doğal radyasyon kaynaklarıdır.
Gündelik yaşamda yaygın olarak kullanılan cep telefonları, televizyon, radyo, bilgisayar, röntgen ve tomografi gibi
cihazlar ve baz istasyonları radyasyon yayar.

Radyoaktif kirliliğe karşı alınacak önlemler
• Nükleer santral kazalarına karşı önlem alınmalıdır.
• Nükleer atıklar güvenli şekilde depolanmalıdır.
• Radyasyon yayan makinelerin kullanımı standartlara
uygun olmalıdır.
• Radyasyonlu alanlarda çalışanlar özel giysiler
giymelidir.
• Radyasyonlu alanlarda uyarı işareti bulunmalıdır.
• Ozon tabakası korunmalıdır.

Görsel 21: Radyoaktif kirlilik tespiti

Günümüz teknolojisi radyoaktif atıkların zararsız hâle getirilmesinde yeterli değildir. Bu atıklar uygun şekilde saklanmazsa
etrafa radyasyon yayar.
131