Page 132 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

3.
Ünite Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları

Doğal Yaşam Alanlarının Tahribi ve Orman Yangınları
Canlıların doğal ortamlarında yaşadığı ve nesillerini sürdüre-
bildiği alanlar doğal yaşam alanları olarak tanımlanır.
Tarım alanlarının genişletilmesi, aşırı sulama veya kurutma
çalışmaları, otlakların tarım arazilerine dönüştürülmesi ve
plansız yapılaşma doğal yaşam alanlarının yok olmasına ve
pek çok canlı türünün neslinin tükenmesine neden olmaktadır.

Doğal yaşam alanlarındaki hayvanlar; kaçak avlanma, tarım
ilaçlarıyla zehirlenme, çevre kirliliği, kaçakçılık gibi nedenlerden
dolayı zarar görür.
Görsel 22: Doğal yaşam
Ormanlar doğal yaşam alanlarıdır. İnsan faaliyetleri, yıldırımlar, yanardağ patlamaları, yüksek sıcaklık gibi olaylar
orman yangınlarına neden olur.
Orman yangınları; ekolojik dengenin bozulmasına, toprağın fakirleşmesine ve humus içeriğinin zarar görmesine neden olur.

Biyolojik Çeşitliliğin Azalması
Tür çeşitliliği, genetik çeşitlilik, ekosistem ve ekolojik niş
çeşitliliği biyolojik çeşitlilik içinde yer alır.
Doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi, aşırı avlanma, genetiği
değiştirilmiş türlerin yaygınlaşması ve çevre sorunları biyolojik
çeşitliliğe zarar verir.
Biyolojik çeşitliliğin azalması beslenme ilişkileri ve madde
döngüleri gibi ekosistem işleyişlerini ve ekosistem dengelerini
bozar.
Görsel 23: Biyolojik çeşitlilik örnekleri

ÇEVRE SORUNLARININ ORTAYA ÇIKMASINDA BİREYLERİN ROLÜ
Artan insan nüfusuyla birlikte doğal kaynakların ve çevrenin kirlenmesi gündeme gelmiştir.
İnsanlar beslenme, barınma, ulaşım, giyinme gibi ihtiyaçlarını
karşılarken çevresini etkiler. Bireylerin çevreye yaptığı etki için
ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izi gibi kavramlar
kullanılmaktadır.

Ekolojik Ayak İzi

İnsanların yaşayabilmeleri için gereken kaynakların, enerjinin,
ham maddenin üretilmesi ve bu süreçte oluşan atıkların yok
edilmesi için gerekli olan toprak ve su alanıdır.
Ekolojik ayak izi hesaplanırken üretimin ve tüketimin ekolojik
ayak izi birlikte değerlendirilir.
Üretimin ekolojik ayak izi, bir bölgeden sağlanan biyolojik
kapasitenin kullanımıdır. Biyolojik kapasite ise bir coğrafi
bölgenin yenilenebilir doğal kaynaklarını üretme kapasitesidir.
Tüketimin ekolojik ayak izi, bir kişi ya da bir topluluk
Görsel 24: Ekolojik ayak izi
tarafından tüketilen ürünlerin üretimi için kullanılan
yenilenebilir doğal kaynakları ifade eder.
Ekolojik ayak izi küresel hektar (kha) ile ifade edilir. Küresel hektar, bir hektar arazinin üretim kapasitesini
temsil eder.
132