Page 224 - Defterim - Felsefe 10

3. ÜNİTE

6. Platon için Demiurgos, yaratıcı değil de mimari bir 8. Tanrı’nın evrenin tek yaratıcısı olduğunu kabul et-
Tanrı’dır. İdeaları model alarak fenomenler dünya- mekle birlikte, Tanrı ile evreni bir gören; var olan
sında maddeye şekil vermiştir. Platon’un öğrenci- her şeyin Tanrı olduğunu, Tanrı’nın da var olan her
si Aristoteles’e göre Tanrı, varlığın yaratıcısı değil şey olduğunu dile getiren yaklaşıma panteizm denir.
onun amacıdır. Aristoteles’ten önemli ölçüde etki- Panteizm genel anlamıyla “aşkın” bir Tanrı’nın var-
lenen Farabi ise ölümsüz olduğuna inandığı ruhlar lığını yadsıyarak dünyanın üstünde ya da dışında bir
dâhil, tüm varlığın Tanrı’dan bir tür taşmayla ortaya Tanrı olmadığını savunan; var olan her şeyin tanrı-
çıktığını ileri sürer. Orta Çağ’ın ünlü isimlerinden sal doğadan pay aldığını, bütün her şeyin Tanrı’nın
Anselmus ise Hristiyanlıktaki yaratılış anlayışını te- bir parçası olduğunu ileri süren; dünyanın ya da
mel alarak Tanrı’nın her şeyi yoktan var ettiğini sa- doğanın bir bütün olarak Tanrı ile özdeş olduğunu
vunur. savunan görüştür.
Bu parça din felsefesinin aşağıdaki problemlerin- Bu parçadan panteizm ile ilgili aşağıdaki yargıla-
den hangisiyle ilişkilidir? rın hangisine ulaşılabilir?
A) Tanrının varlığı A) Evreni yaratan ve yöneten çok sayıda Tanrı’dan
B) Maddenin sonsuzluğu söz edilebilir.
C) Tanrı evren ilişkisi B) Tanrı evrene içkin bir varlıktır.
D) Tanrının ezelî ebedî oluşu C) Tanrı vardır ya da yoktur demek olanaklı değildir.
E) Ruhun ölümsüzlüğü D) Tanrı insan zihni tarafından kurgulanmış bir kav-
ramdır.
(2018-YGS)
E) Tanrı evreni yaratır fakat müdahale etmez.
(2022-TYT)

5 . Bölüm: Din Felsefesi

7. Bir ressam, bir insan figürü çizdiğinde ortaya çıkan
resmin güzelliğine şaşarak bakar ve sanki resimde-
ki figür canlıymış gibi ressamın sanatına ve zekâsı-
na hayran kalırsın. Ancak bu resmin; boya, kalem,
el, kâğıt, kudret, ilim ve iradeyle meydana geldiğini,
bunların hiçbirinin ressamın yaratmasıyla olmadı-
ğını, ilahi bir varlığın yaratması olduğunu bilirsin.
Olsa olsa ressamın yaptığı, boya ve kâğıdı bir araya
getirmekten ibaretken ona hâlâ bu kadar saygı du-
yarsın... Hâlbuki asıl sanat, yoktan yaratan, yarattık-
larına benzersiz şekiller vererek onları süsleyen eşi
benzeri olmayan bir yaratıcının sanatıdır.
Gazali’nin görüşlerini yansıtan bu parçada din fel-
sefesinin aşağıdaki problemlerinden hangisiyle il-
gili bir cevap bulunmamaktadır?
A) Tanrı tek midir, çok mudur?
B) Tanrı var mıdır, yok mudur?
C) Tanrı ezelî ebedî midir?
D) Evrenle Tanrı arasındaki ilişki nasıldır?
E) Evren yaratılmış mıdır?

(2019-TYT)
3. ünitenin 5. bölümünün etkinlik cevap
anahtarına bu karekoddan ulaşılabilir.

222