Page 44 - Defterim - Felsefe 10
P. 44
TEST 2 1. ÜNİTE
1. İnsanı soru sormaya iten temel güdü, onun doğasın- 4. Felsefeyi ve felsefeciyi basmakalıp yargılarla ele
dan gelen merak ve bilme isteğidir. İnsan sorular so- alan biri; felsefenin hayattan kopuk, metafizik konu-
rarak kendini ve evreni açıklamaya çalışır. Nereden larla haşır neşir olan, soyut ve ayakları yere bas-
geldik? Nereye gidiyoruz? Bu dünyadaki varoluş mayan bir uğraş olduğu yanılgısına düşebilir. Oysa
amacımız nedir? gibi sorular; bilim, sanat ve felse- Diogenes, bir öğle vakti elinde fenerle sokaklarda
fede farklı niteliklere bürünür. “İnsan arıyorum insan arıyorum.” diye dolaşıyordu.
Aşağıdakilerden hangisinin felsefi nitelikli bir soru Thales, arkadaşlarıyla bir toplantıdan döndüğü bir
olduğu söylenebilir? yaz gecesinde gökyüzünü izleyerek yürürken düştü-
A) Küresel ısınmanın nedenleri nelerdir? ğünde, aslında iklimlerle ilgili bir gözlem yapıyordu.
Sokrates “Ben bir at sineğiyim.” diye Atina sokak-
B) Bireyin gelişiminde çevrenin rolü nedir? larında dolaşırken politik sistemi ve ahlakı eleştiri-
C) Devletin varlık nedeni nedir? yordu.
D) Tarih boyunca görülen yönetim biçimleri nelerdir? Bu parçadan çıkarılabilecek en doğru yargı aşağı-
E) Toplumsal kurumlar, düzen sağlamada hangi iş- dakilerden hangisidir?
levlere sahiptir? A) Felsefe metafizikten başka konularla uğraşmaz.
B) Felsefe ahlaka karşı eleştirel bir tutum içinde ol-
mayı gerektirir.
2. Alman filozof Immanuel Kant, “Öğrenilmesi müm- C) Felsefe basmakalıp yargılarla ele alınmamalıdır.
kün olan bir felsefe yoktur ancak felsefe yapmanın D) Felsefe toplumun siyasal sorunlarıyla ilgilenir.
kendisi öğrenilebilir.” demiştir ve felsefeyi, “Felse- E) Felsefe yaşamın tüm alanlarıyla ilişkili bir
fe kendisini akla dayanan nedenlerle meşru kılmak etkinliktir.
veya haklı çıkarmak iddiasında bir zihinsel etkinlik
biçimidir.” diye tanımlamıştır. Felsefe hakkında dü-
şünen her filozof da kendine has bir tarif yapmış-
tır. Örneğin; Sokrates “Felsefe, neleri bilmediğini 5. Felsefe, deneysel yöntemlerden ziyade mantıksal
bilmektir.”; Platon, “Doğruyu bulma yolunda, dü- akıl yürütmeye dayalı olarak gerçekliğin, bilginin
şünsel (idealist) bir çalışmadır.”; Abaelardus, “İna- veya değerlerin doğasının, nedenleri veya ilkeleri-
nılanın inanılmaya değer olup olmadığını araştır- nin araştırılması veya incelenmesi olarak tanımla-
maktır.”; A. Thomas, “Tanrı’dır konusu, Tanrı’nın nabilir. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi filozoflar
tanıtlanmasıdır.” demiştir. Felsef eyi T anıma gözlemlenebilir olayları inceleyerek değil akıl yü-
Bu parçaya göre felsefenin tanımına ilişkin aşağı- rütme ve mantık yoluyla sonuçlar çıkarırlar. Başka
dakilerden hangisi söylenemez? bir deyişle, araştırma yapmazlar, veri toplamazlar,
testler yapmazlar ve verilerin sonuçlara rehberlik
A) Felsefenin tek bir tanımı yoktur. etmesine izin vermezler. Bunun yerine akıl yürütme-
B) Filozofların uzlaştığı ortak bir felsefe anlayışı yi kullanırlar.
vardır. Bu parçaya göre felsefenin temel özelliği aşağıda-
C) Felsefeyi tanımlamak onun sınırlarını daraltır. kilerden hangisidir?
D) Felsefeyi tarif etmek döneme ve filozofa göre de- A) Felsefe gözlenemeyen olgularla ilgilenmez.
ğişkenlik gösterir. B) Felsefe olanı olduğu gibi ele alır.
E) Felsefe hem kavramları tanımlarken hem de ken- C) Felsefe olguların nedenlerini ve sonuçlarını ele
dini tanımlarken çeşitlilik ortaya koyar. alır.
D) Felsefede “nasıl” sorusu önemlidir.
3. Felsefenin sosyal, siyasal veya bireysel pek çok iş- E) Felsefe mantıksal akıl yürütmeye dayalı düşünsel
levi vardır. Felsefenin işlevlerinden biri de siyaseti bir etkinliktir.
ele alıp sorgulamasıdır. Bir yönetimin toplumun bek-
lentilerini karşılayabilmesi için boş ve aldatıcı değil
gerçekçi vaatlerde bulunması, iyi-kötü ayrımını ras- 6. Bilen özne, bilinmeye değer her şeye (nesne) yöne-
yonel bir şekilde yapabilmesi, özgürlükçü, sorgula- lir ve onunla kurduğu ilişki sonucunda ürün (bilgi)
yıcı ve katılımcı olması gerekir. Bunun için de felsefi ortaya koyar.
düşünceden beslenmesi gerekir.
Buna göre felsefenin aşağıda belirtilen yönetim Buna göre aşağıdakilerden hangisi hem özne hem
nesne konumundadır?
biçimlerinin hangisi içinde var olabileceği ve bu
yönetim biçiminin gelişimine katkı sunabileceği A) Akıl B) Bilinç
söylenebilir? C) İnsan D) Ruh
A) Aristokrasi B) Demokrasi E) Zihin
C) Monarşi D) Oligarşi
E) Tiranlık
42
