Page 86 - Defterim - Felsefe 10
P. 86
Evrende Amaçlılık Problemi
Varlığın oluşu ve değişiminde bir amacın olup olmadığı, ontolojide ayrı bir tartışma
konusudur. Bu konuya dair sorular, evrenin bir tasarımın sonucu olup olmadığı ikilemini de
içinde barındırmaktadır. Bu konudaki tartışmanın teolojik (inançsal) ve kozmolojik (evren
bilim) olarak iki yönü vardır. Teolojik açıklamanın temelinde evren Tanrı tarafından önceden
tasarlanarak belirlenmiş bir plana göre değişir anlayışı vardır. Kozmolojik açıklamanın
temelinde ise evren ya canlı ve ruhu olan bir organizma gibi (spiritüalist/ruhçu) ele alınır
ya da tamamen fizik yasalarına göre hareket eden bir makine gibi (mekanist) olduğu
görüşü yer alır.
14. Etkinlik: Aşağıdaki soruyu okuyunuz ve çözümünü kutucuğa yazınız.
Sıra Sizde Varlık sürekli bir değişim hâlindedir. Herakleitos’un dediği gibi, her şey her an ak-
maktadır. Hiçbir şey hiçbir an kendi kendisiyle özdeş kalamamakta sürekli bir hâlden
bir başka hâle evrilmektedir. Bu değişim ve dönüşüm çok katı doğa kurallarıyla belir-
lenmektedir. Öyle ki bir tek atomdan Samanyolu Galaksisi’ne kadar tüm var olanlar
aynı fizik yasalarıyla çepeçevre kuşatılmış ve bu yasalara göre hareket etmektedir.
Fiziğin istisnası yoktur.
Bu görüşü savunan bir kişinin görüşleri evrendeki amaçlılık problemi bakımından
aşağıdaki kavramların hangisiyle ifade edilir?
A) İdealizm B) Mekanizm
C) Pragmatizm D) Septisizm
E) Spiritüalizm
Çözüm ............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
CEVAP: .....
15. Etkinlik: Aşağıdaki metni okuyarak soruyu cevaplayınız.
Yeryüzü şekilleri, iklimler, kültürler, insanlar, teknolojik aletler, estetik anlayışı, espri
anlayışı, etrafınızda gördüğünüz ve düşünebildiğiniz her şey değişmekte, hiçbir şey kendisi
gibi kalamamaktadır.
Sizce bu değişim bir tasarımın ürünü mü yoksa kendi doğasında ilerleyen bir süreç midir?
Değişimin bir amacı var mıdır? Fikrinizi argümanlarıyla birlikte yazınız.
84
