Page 88 - Defterim - Felsefe 10

18. Etkinlik: Aşağıdaki tabloyu inceleyerek soruları cevaplayınız.

Ölür ise ten ölür. Empedokles
Canlar ölesi değil. Var olanlar, dört temel unsurdan (hava,
Yunus Emre toprak, su ve ateş) oluşmuştur. Meydana
gelme, bu unsurların birleşmesi; yok olma
ise bunların ayrışmasıdır. Bu temel mad-
Devri daim olsun! deler başka maddelerden meydana gel-
mezler. Yok olmazlar.
Taziye için kullanılan anonim deyim.

Herakleitos
Ben Âdem’den evvel çok geldim gittim.
Evren bir oluş sürecidir. Bu süreç karşıt-
Yağmur olup yağdım ot olup bittim.
ların savaşımı ve birliğiyle ilerler. Bir ile
Bülbül olup Firdevs bağında öttüm.
çokluk, var ile yokluk, sonlu ile sonsuz aynı
Bir zaman gül için har’a düş oldum.
gerçekliğin farklı yönleridir. Değişim var-
---
lığın kendi karşıtına dönüştüğü tek ve ev-
Âdem ile balçık olup ezildim.
rensel bir ilkeyle gerçekleşir.
Bir noktada dört hurufa yazıldım.
Âdem’e can olup Sit’e süzüldüm.
Muhabbet şehrinde kara düş oldum. G. W. F. Hegel
Aşık Sıdkî Baba Salt varlık ile salt hiçlik aynı şeydir. Her
ikisi de tek başına gerçeklik değildir. Diya-
lektik süreçte karşıtların birliği gerçekleşse
Sûrete bak vü ma’nîyi sûret içinde tanı de oluş kendini varlık ve hiçlik şeklinde var
kim olanlardan farklılaştırmıştır.
Cism ile cân benim velî cism ile câna sığ-
mazam
Jean Paul Sartre (Jan Pol Sart)
(Dış görünüşe bakarak dış görünüş için-
Varlık; kendi başına varlık ve kendisi için
deki manayı tanı. Beden de içindeki ruh
varlık olmak üzere iki kategoriye ayrılır.
da benim. Ancak ben, bedene de ruha da
Kendinde varlık kendi ile özdeş ve içe ka-
sığmam.)
palı varlıktır. Bunlar nesneler alemindeki
---
varlıklardır. Kendisi için varlık ise insandır.
Zerre benim güneş benim çâr ile penc ü
Özgür olan insan dışındaki tüm varlıklar
şeş benim
bir belirlenmişlik içindedir. İnsan iradesiy-
Sûreti gör beyân ile çünkü beyâna sığ- le yaptığı seçimlerle kendi özünü oluşturan
mazam tek varlıktır. Her şey oluş hâlindedir. Bu-
(En küçük varlık olan zerre de [çok bü- nun bir özü yoktur. Kavradığınızı sandığı-
yük boyutlu olan] güneş de dört, beş ve nız anda çoktan yeni bir biçime girer.
altı da [beş duyu ile altı yöne her bak-
tığında dört elementi, rüzgâr, toprak,
su ve ateşten oluşan varlığı ve onun ar-
kasındaki hikmeti göreceksin] benim. Bu
sözlerle görünüşü anlamaya çalış çünkü
ben bu beyanlardaki sözlere sığmam.)
Seyyid Nesimî

86