Page 278 - DEFTERİM FİZİK 10

4� Ünite: Optik
Notlarım

MERCEKLERİN KULLANIM ALANLARI

Gözlük ve Lens
Gözün yapısında ince kenarlı mercek bulunur ve bu
merceğin yapısında meydana gelecek bozulmalar göz
kusurlarına neden olur. Göz kusurlarının giderilmesinde
kullanılan gözlük (Görsel 4.57) ve kontak lenslerin Görsel 4.57
yapısında da mercekler bulunur.
Miyop ve hipermetrop göz kusurları göz merceğindeki
yapısal bozukluklardan kaynaklanır.
√ Miyopluk yakını görüp uzağı net görememe kusurudur. Bu göz kusurunun
giderilmesinde kalın kenarlı mercekler yardımıyla yapılan gözlük ve lensler
kullanılır.
√ Hipermetrop uzağı görüp yakını net görememe kusurudur. Bu göz
kusurunun giderilmesinde ince kenarlı mercekler yardımıyla yapılan gözlük
ve lensler kullanılır.

Mikroskop
Mikroskoplar, gözle görülemeyecek kadar küçük yapıları
incelemeye yarar (Görsel 4.58). Mikroskopta biri görüntü diğeri
objektif merceği olmak üzere iki ince kenarlı mercek kullanılır.
Objektif merceğinin önüne yerleştirilen cismin görüntü merceği
ile bu merceğin odak noktası arasında ters ve gerçek görüntüsü
oluşur. Bu görüntü, görüntü merceği tarafından cisim olarak
kullanılır ve odak noktası ile mercek arasında olduğu için
cisimden büyük ve sanal bir görüntü oluşur.
Görsel 4.58

Kamera
Kameralar, günlük hayatta fotoğraf makinelerinde ve
güvenlik amaçlı kullanılmaktadır. Kameralarda ince kenarlı
merceklerden oluşan objektif, ileri geri hareket ettirilir ve
görüntü makine içindeki ekran üzerine düşürülerek netlik
sağlanır (Görsel 4.59).
Görsel 4.59
Dürbün ve Teleskoplar
Teleskop, gökyüzü gözlemlerinde dürbünler ise daha kısa
mesafeli gözlemlerde kullanılır.
Dürbünler, uzaktaki nesnelerin görüntülerini
yakınlaştırarak daha rahat görülmesini sağlayan
sistemlerdir (Görsel 4.60). Uzaktaki cisimlerin görüntüsü
bir objektif merceğiyle oluşturulur ve bir görüntü merceği Görsel 4.60
ile görüntüye bakılır.
Teleskoplarda uzaktaki cisimlerden gelen ışığı toplamak
Objektif ve odaklamak için iki ince kenarlı mercek kullanılır.
Uzak cisimlerden gelen ışık, objektif olarak adlandırılan
Görüntü ilk mercekten kırılır. Okülerden bakıldığında objektif
merceğin oluşturduğu gerçek görüntünün büyütülmüş
Oküler Teleskop
ve tersine çevrilmiş sanal görüntüsü görülür
(Görsel 4.61). İki ince kenarlı mercekle tasarlanan
teleskopların dışında aynalı ve mercekli teleskoplar da
Görsel 4.61 bulunur�
278