Page 283 - DEFTERİM FİZİK 10

4� Ünite: Optik
Notlarım

4.9. RENK

4.9.1. CİSİMLERİN RENKLİ GÖRÜLMESİNİN SEBEPLERİ

İbn-i Heysem (965-1040) fizikçi, matematikçi ve filozoftur.
Modern optiğin kurucusu olarak kabul edilen İbn-i Heysem,
karanlık bir odada cisimlerin görülemediğinden yola çıkarak
görme olayının gözden cisme ışın gitmesi ile değil, cisimden
göze ışın gelmesi ile oluştuğunu kanıtlamıştır.

İbn-i Heysem (Temsili)

Bir nesnenin rengi, yansıttığı ışığın rengine
(ışığın dalga boyuna) bağlıdır. Beyaz ışığın
görülebilen tüm ışık renklerinin bir karışımı
olduğu bilinmektedir. Bir cismin görülebilmesi
için göze o cisimden yansıyan ışınların ulaşması
gerekir. Görsel 4.70’te bir elmanın kırmızı
görülmesinin nedeni bu elmanın üzerine düşen
beyaz ışıktaki kırmızı rengi yansıtması, diğer Görsel 4.70
bütün renkleri soğurmasıdır.
Böylece elma, yansıttığı ışığın rengi olan kırmızı renkte görünür. Görsel 4.71’de
bitkiye çarpan beyaz ışık; yaprağı yeşil, çiçekleri kırmızı göstermektedir.
Yaprak sadece yeşil ışığı yansıttığı için yeşil, çiçek ise kırmızı ışığı yansıttığı için
kırmızı görünmektedir.

Peki, bazı cisimler nasıl beyaz görünür?
Beyaz ışık beyaz bir sayfa üzerine düştüğünde
bu ışığın büyük çoğunluğu yansırken çok az
kısmı soğurulur. Dolayısıyla bu bölgeler beyaz
görünür. Aynı şekilde beyaz ışık siyah bir
sayfaya düşürülürse siyah sayfa ışığın tüm
renklerini soğurur ve göze ya hiç ışın ulaşmaz
ya da çok az ulaşır. Bazı nesneler siyah
görünse de siyah, görünür ışıkta mevcut olan
Görsel 4.71
bir renk değildir.

IŞIK RENKLERİNİN BİRLEŞİMİ
Gökkuşağında sonsuz sayıda renk tonu olduğu halde gökkuşağına bakıldığında
sırasıyla kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi ve mor renkler görülür. Çünkü göz,
bu altı rengi ayırt edebilir. Gökkuşağındaki bütün renkler belli yoğunluktaki
kırmızı, mavi ve yeşil renklerin birleşimiyle elde edilebilir. Bu yüzden bu üç
renge ışığın ana renkleri denir�

Ana renkler farklı yoğunluklarda birleştiril-
diklerinde etrafta görülen farklı renkler ortaya
çıkar (Görsel 4.72). Ana renklerin aynı orandaki
karışımlarından oluşan renklere ara renkler denir�
Görsel 4.72

283