Page 242 - DEFTERİM TARİH 10

24. ETKİNLİK: Aşağıdaki metinden hareketle soruyu cevaplayınız.
― Yavuz Sultan Selim’in vefatından sonra tahtın tek vârisi olarak Osmanlı Devleti’nin
başına geçtim. 46 yıllık padişahlık dönemimde ihtişamlı bir saltanat sürdüm ve Os-
manlı Devleti’ne her bakımdan en parlak dönemini yaşattım. Hakka ve hukuka son
derece saygılı bir devlet adamı olarak devlet yönetimiyle ilgili birçok kanun çıkarttım.
Dönemin büyük Avrupa devletlerini vergiye bağlayarak Osmanlı Devleti’ni dünyanın
en güçlü devleti hâline getirdim. Avrupalılar tarafından “muhteşem” sıfatıyla anıldım.
Edebiyat ile ilgilendim ve Muhibbî mahlasıyla şiirler yazdım. “Halk içinde muteber bir
nesne yok devlet gibi/Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.” dizelerim asırlar
sonra bile söylenecektir.

BEN KİMİM? ........................................................................................................................................................

OSMANLI’NIN GÜCÜ VE STRATEJİK RAKİPLERİ

Osmanlı-Venedik İlişkileri
• Siyasi, diplomatik ve askerî ilişkilerini ticarete göre şekil-
lendiren denizci şehir devleti Venedik; güçlü donanmasıyla
ve özellikle Akdeniz’de yürüttüğü ticari faaliyetleriyle XIV.
yüzyılda Osmanlı Devleti’yle yoğun biçimde temas etmiş-
tir.
• Osmanlı Devleti’nin Balkanları ve Ege Adalarını fethet-
mesi, Osmanlılarla Venediklileri karşı karşıya getirmiştir.
Savaşlar sonucunda Osmanlılarla Venedikliler arasında
Venedik’te bir Türk hanı Bilgi Havuzu
barış yapılmış ve Venediklilere birtakım ticari ayrıcalıklar
Düzce’deki Ce-
(kapitülasyon) verilmiştir.
neviz Kalesi,
• Fatih Dönemi’nden itibaren verilen bu ticari ayrıcalıklarla Osmanlı ticaretini canlı
“Ceneviz Ticaret
tutmak ve Venediklileri Osmanlı tarafına çekerek Avrupa Hristiyan birliğini parçala-
Yolu’nda Akde-
mak amaçlanmıştır.
niz’den Karade-
niz’e Kadar Kale
Osmanlı-Ceneviz İlişkileri ve Surlu Yerle-
• Osmanlı Devleti ile Cenevizliler arasındaki ilişkiler XV. yüzyıl ortalarına kadar dosta- şimler’’ adıyla
ne sürmüştür. UNESCO Dünya
• Osmanlı-Ceneviz-Venedik üçgeninde devam eden ekonomik, siyasi ve diplomatik iliş- Mirası Geçici Lis-
kiler İstanbul’un Fethi sonrasında bozulmuştur. tesi’ne adını yaz-
• Osmanlı Devleti, Fatih Dönemi’nde Ceneviz kolonilerinin ele geçirilmesi üzerine Ka- dırmıştır.
radeniz’de üstünlük elde etmiştir. Bu durum, iki ülke arasındaki gerginliği daha da
artırmıştır.

Osmanlı-Portekiz İlişkileri
• Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı fethetmesiyle Osmanlı-Portekiz mücadelesi başlamıştır.
Bu mücadele; Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Hint Okyanusu bölgelerinde yoğunlaşmıştır.
• Ümit Burnu’nu bularak Hindistan’a ulaşan Portekizliler, Kızıldeniz’in girişini kapata-
Ceneviz Kalesi
rak Baharat Yolu’nu işlevsiz hâle getirmiştir. Bu gelişmeler karşısında Akdeniz ticareti
önemini yitirmiş, Osmanlı ekonomisi büyük zarar görmüştür.
• XV ve XVI. yüzyılda Osmanlı Devleti, Portekizlilerle hem Akdeniz’de hem de Atlas ve
Hint Okyanuslarında büyük bir rekabete girişmiştir. Osmanlı Devleti’nin güney politi-
kasını şekillendiren bu durum, XVI. yüzyıl sonlarına doğru Hint Okyanusu’ndaki Porte-
kiz faaliyetlerinin yavaşlamasına kadar devam etmiştir.

241