Page 152 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

TAMLAMALAR

Türkçede birden çok sözcüğün niteleme, belirtme ya da aitlik ilgisiyle bir araya
gelerek oluşturduğu söz öbeklerine tamlama denir.
Tamlamalar, sıfat tamlaması ve isim tamlaması olmak üzere iki ana başlıkta
Bilgi Havuzu incelenir.
“-im” tamlayan
eki sadece
Tamlamalar
“ben” ve “biz”
zamirlerinin
tamlayan
İsim Tamlaması Sıfat Tamlaması
olduğu isim
tamlamalarında
I. Belirtili İsim Tamlaması
görülür.
II. Belirtisiz İsim Tamlaması
III. Zincirleme İsim Tamlaması

İsim Tamlaması

Bir ismin ya da isim görevi üstlenmiş herhangi bir sözcüğün, aitlik ilgisi yönüyle
başka bir isim tarafından tamamlanmasıyla oluşan söz öbeğine isim tamlaması
denir.

Tamlama Ekleri

Tamlayan (ilgi) Ekleri Tamlanan (İyelik) Ekleri
-im, -ın / -in / -un / -ün -m, -n, -ı, -mız, -nız, -ları

Ben-im düşünce-m
Tamlayan Sen-in düşünce-n Tamlanan
O-n-un düşünce-s-i
Biz-im düşünce-miz
Siz-in düşünce-niz
Onlar-ın düşünce-leri

ÖRNEK Ve üşüşür olgun başaklara

Akşamın dallarından serçeler

Ahmet Muhip Dıranas

Çözümleme: Bu örnekte, akşam ve dallar sözcükleri birer isimdir. Akşam ismi,
“-(n)ın” tamlayan (ilgi) ekini; dallar ismi ise “-ı” tamlanan (iyelik) ekini alarak
isim tamlaması oluşturmuştur.

İsim tamlamaları üçe ayrılır.

150