Page 153 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 153
I. Belirtili İsim Tamlaması
Tamlayanın ilgi eki, tamlananın da iyelik eki aldığı isim tamlamasıdır.
Bilgi Havuzu
İsim + ilgi eki / İsim + iyelik eki = Belirtili İsim Tamlaması
Belirtisiz isim
Tamlayan Tamlanan tamlamalarında,
tamlayanla
tamlanan yer
Bir alev şarkısı hâlinde geçerken o peri, değiştirmez
ÖRNEK Sanki vurmuştu benim alnıma çöllerdeki sam, Altı çizili ifadeler belirtili tamlanan
ve tamlayanla
Kül olup kaldı hayâlimde onun nağmeleri.
isim tamlamasıdır.
arasına başka
Kumların üstüne düşmüştü yılan başlı asam.
Faruk Nafiz Çamlıbel sözcük girmez.
II. Belirtisiz İsim Tamlaması
Tamlayanın ilgi eki almadığı, tamlananın ise iyelik eklerini aldığı isim tamlamasıdır.
İsim / İsim + iyelik eki = Belirtisiz İsim Tamlaması
Tamlayan Tamlanan
Öyle dalmışım ki mangal başında!
ÖRNEK İstanbul’dayım; Altı çizili ifadeler belirtisiz
Yaz gelmiş,
isim tamlamasıdır.
Karpuz yüklü mavnalar geçer
Köprü altından
Ağustos akşamları.
Cahit Sıtkı Tarancı
III. Zincirleme İsim Tamlaması
İkiden fazla ismin bir araya gelerek oluşturduğu isim tamlamalarıdır. Bu
tamlamalarda tamlayan, tamlanan ya da her ikisi birden kendi içinde bir isim
tamlaması oluşturur.
İsim tamlaması / İsim = Zincirleme İsim Tamlaması
Tamlayan Tamlanan
Bahçedeki erik ağacının / dalları tozlu yollara sarkıyordu. = Zincirleme İsim
Tamlaması
Tamlayan Tamlanan
erik / ağacı = Belirtisiz İsim Tamlaması
Tamlayan Tamlanan
151