Page 334 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

9. Etkinlik: Aşağıdaki metinde yer alan numaralandırılmış cümleleri; yapısına, anlamlarına,
yüklemlerinin türüne ve ögelerinin dizilişine göre inceleyiniz. Tespitlerinizi tablodaki ilgili
alana yazınız.

(I) Çok konuşur, elleri daima harekette, gözleri her tarafa mütemadiyen bakar, söylediklerine
cevap istemezdi. (II) Beni ona bağlayan kuvvetli sebeplerden biri de belki bana hiç sual
sormaması idi. (III) Çünkü hayatta suale çekilmek kadar beni çileden çıkaran bir şey yoktur. (IV)
Çocuk olarak kendi içime o kadar kapanmıştım ki her sual ruhumun duvarlarını aşıp zorla içime
girmek için yapılan bir saldırı gibi gelirdi bana.
Halide Edip Adıvar, Mor Salkımlı Ev

Yükleminin Ögelerinin
Cümle Anlamına Göre Yapısına Göre
Türüne Göre Dizilişine Göre
I. cümle

II. cümle

III. cümle

IV. cümle

10. Etkinlik: Aşağıda Romen rakamları ile verilen cümle türlerini harflerle verilen örnek
cümlelerle eşleştirerek rakamları örneklerin başındaki dairelere yazınız.

IV a EŞLEŞTİRME

a) Ahmet Rasim Bey gelince ben düzeltilerimi toplayarak bir
I Basit cümle
köşeye büzülür, ünlü edebiyatçının çalışmasını bozmamaya
dikkat ederek işimle uğraşırdım.
II Girişik birleşik cümle
b) Çizgi çizmekte bazı yeteneklerim olmuş ki başka bir sanata
III Şartlı birleşik cümle değil resme yönelmişim.

c) Sanat, tek başına böyle bir görevi yerine getiremez ama
IV İç içe birleşik cümle insanda böyle bir bilincin yaratılmasına katkıda bulunur.

ç) Kosova’nın Osmanlı tarihinde ayrı bir yeri vardır.
V ki’li birleşik cümle
d) Piramit dendiğinde doğal olarak insanın aklına Mısır’ın
görkemli piramitleri gelir.
VI Sıralı cümle
e) Hele yarın göreceğiniz Kıran Dağları hepsinden
VII Bağlı cümle haşmetlidir, diyordu balıkçı.

f) Nadide’yi yazmakla kazandığım yazarlık, yaratıcılık
VIII mi’li birleşik cümle
onuruna bir de çevirmenlik şerefi eklenirse bir eksiğim
kalmayacağını sanıyordum.

332