Page 83 - Defterim Tarih - 9
P. 83

TARIMDAN TİCARETE EKONOMİ

                                                                     Tarım + Sulama
    Bilgi Havuzu
    Mezopotamya’da
    artı ürün ziggurat
    adlı tapınaklarda                                                  Artı Ürün
    depolanırdı. Ürü-
    nü teslim almak,
                                                      Planlama    Saklama      Koruma            Pazarlama
    kaydetmek, da-
    ğıtmak gibi işlerin
    din adamlarının
    sorumluluğunda                                                   Yen� Meslekler
    olması rahiplerin
    toplum içinde üst
    tabakayı oluştur-                                   Esnaf      Tüccar    D�n Adamı    Savaşçı
    ması sonucunu
    doğurmuştur.
                                                         Şeh�r Toplumu           Sosyal Sınıflar



                           • İlk dönemlerde geçimini avcılık ve toplayıcılıkla sağlayan insanlar, Yeni Taş Çağı’ndan
                             itibaren tarımsal faaliyetlere başlamış; öncelikle kendilerine yetecek kadar tarımsal üre-
                             tim yapmıştır.
                           • Tarımsal üretimle beraber yerleşik hayatın başlamasıyla köyler büyüyerek kentlere dö-
                             nüşmüştür.
    Bilgi Havuzu           • Mezopotamya gibi bölgelerde kuraklık dönemlerinde kıtlığın yaşanmaması için sulama
    Mısır’da Fira-           yöntemleri geliştirilmiştir, üretim ve verimlilik artmıştır. Artı ürün olarak adlandırılan
    vun’un sarayı, artı      ihtiyaç fazlası ürünlerin bir merkezde toplanması ve ihtiyaç hâlinde buradan dağıtılması
    ürünün toplandığı        toplumsal tabakalaşmaya neden olmuştur. Öte yandan artı ününün saklanması, korun-
    zenginlik merke-         ması, kaydının tutulması, taşınması, ticaretinin yapılması çiftçilik dışında yeni meslek-
    zidir.                   lerin ortaya çıkmasını sağlamış ve böylece şehir toplumları oluşmuştur. Artı ürün takas
                             usulüne dayanan ticareti de geliştirmiştir.


                           Vergiler
                           Devletler ilk çağlardan beri vergi toplamışlardır. Savaş dönemlerinde ordunun ihtiyacı
                           vergilerle karşılanmıştır. Vergiler emekle, ayni ya da nakdî ödemeyle tahsil edilmiştir.
    Bilgi Havuzu
    Orta Çağ’da Av-        Orta Çağ Avrupası’nda Toplumsal Tabakalaşma
    rupa’da görülen
                          • İlk toplumlarda tabakalaşma çok belirgin değilken
    feodalite sistemin-
                            tarımsal üretimin artması ile artı ürünün paylaşımı,
    de köylüler, koru-      toprak mülkiyeti ve vergilendirme sistemi tabakalı
    ması altına girdiği     toplum yapısını oluşturmuştur.
    senyöre mal ve        • Toplum; köylüler, şövalyeler, soylular, rahipler gibi                  KRAL
    hizmet üretmekle        farklı sınıflara ayrılmıştır.
    yükümlüdür.           • Toprak mülkiyetine sahip soylular (asiller), siyasi,              SOYLULAR VE
                            ekonomik ve sosyal alanda en etkin güçtür. Bu süreç
                                                                                               RUHBANLAR
                            tarım toplumlarının yönetim şekli olan monarşiyi
                            ortaya çıkarmıştır.
                          • Kavimler Göçü sonucu monarşinin zayıflamasıyla üst                 ŞÖVALYELER
                            tabakada yer alan toprak sahibi senyörler bağımsız
                            hareket etmeye başlamış, feodalitenin güçlenmesiyle                 KÖYLÜLER
                            sosyal ve siyasal etkilerini Orta Çağ boyunca devam
                                                                                        Avrupa’da sosyal sınıflar
                            ettirmişlerdir.
    80
   78   79   80   81   82   83   84   85   86   87   88